CevÂmİu'l-kelİm

CEVÂMİU'L-KELİM

"Cevâmî", "câmî" kelimesinin, "kelim" de "kelime" sözcüğünün çoğuludur. Câmi, toplayıp bir araya getiren; kelime ise, "söz" anlamına gelir. "Cevâmiu'l-kelim", terim olarak, Hz. Peygamber'in az sözle çok mânâ ifade etme özelliğini belirtmektedir. Hz. Peygamber, diğer Peygamberlerden farklı özelliklerini açıkladığı bir hadiste, "ben, cevâmiu'l-kelim olarak gönderildim" buyurmuştur (Buhârî, Cihad, 122). Hz. Peygamber'in şu hadisleri bunlara örnektir: "Ameller, niyetlere göredir." (Buhârî, Îmân, 41; Müslim, İmare, 155); "Allah'a inandım de, sonra dosdoğru ol!" (Müslim, İmân, 62); "Zarar vermek de, zarara karşı zararla mukabelede bulunmak da yoktur." (İbn Mâce, Ahkâm, 17) Bu tür hadisleri toplayan eserler yazılmıştır. Kaffal eş-Şâşî'nin (ö. 365/976), "Cevâmiu'l-Kelim" ve İbn Receb'in (ö. 795/1392), "Câmiu'l-Ulûm ve'l-Hikem" adlı eserleri bunlardandır. (A.G.)