Elektroskop

Elektroskop

Bir cismin elektrikle yüklü olup olmadığını, yüklü ise hangi tür elektrik yüklü olduğunun anlaşılmasına yarayan aletlere elektroskop adı verilir (Öztürk;1998:110). Bu alette, çok ince iki altın yaprak, bir metal çubuğa tutturulur. Metal çubuğun tepesi, küresel şekildedir. Topucun altındaki metal kısım ve yapraklar, yalıtkan bir koruyucu içine alınmıştır.


Bir ebonit çubuğu elektroskopun metal küresine dokundurarak negatif yüklerin, elektroskopa geçmesi sağlanır. Yükler, metal küre, çubuk ve altın yapraklara geçeceklerdir. Benzer yükler birbirini iteceklerinden, başlangıçta çubuk üzerinde bulunan yükler daha sonra küre, çubuk ve yapraklar arasında yeni bir dağılıma uğrarlar. Sonuçta, yapraklar üzerinde benzer yük fazlalığı oluştuğundan, birbirlerini iteceklerdir.

Negatif yüklü bir top elektroskopun metal küresine yaklaştırıldığında, küre üzerinde bulunan negatif yükler, küreden çubuğun daha uzak bölgelerine itilecekler, yapraklar daha fazla yük aldığından birbirlerinden uzaklaşacaklardır. Pozitif yüklü topta ise durum tam tersi olacaktır (Bueche,Jerde;2000:474).


Yüklü bir elektroskopun topuzuna, yüksüz cam, porselen, ebonit veya plastik ile dokunursak, yapraklar hiç kıpırdamaz. Bu maddeler elektrik bakımından yalıtkanlardır. Topuza bir kibrit çöpü ile dokunursak, yapraklar gene kapanır. Fakat bu kapanma çok yavaş olur. Görünüşe göre, odunun içinde de elektrik yükü hareket etmektedir. Fakat bu hareket, metallerde olduğu kadar serbest değildir. Odunun elektrik yüklerine karşı gösterdiği direnç, metallerinkinden çok daha büyüktür