-
Evliyayi tanimak
Çalismak farz oldugu için, enbiya ve evliya da çalisir. Mesela Âdem aleyhisselam, çiftçilikle ugrasirdi. Nuh aleyhisselam marangoz, Davud aleyhisselam demirci idi. Evliya-i kiram da çesitli meslek sahibi idiler. Allahü teâlâ, (Sevdiklerimi [evliyami] halkin içinde saklarim, herkes taniyamaz) buyuruyor. Onlari taniyan kimseler az da olsa vardir.
Evliyanin vasiflari
Evliyanin vasiflarindan bazilari söyle bildirilmistir:
1- Evliyanin kerameti olur. Gaybi yalniz evliya degil, melekler ve hatta peygamberler bile bilmez. Ancak Allahü teâlâ, dilerse, herhangi bir kuluna da bildirir. Peygamberimizin gaybi bildiren çok mucizesi vardir. Evliyanin da gaybi bildiren çok kerametleri görülmüstür.
2- Evliyayi gören kimsenin gönlü ona mail olur. Evliyanin her sözü, her hareketi Islam’a uygundur. Yaninda bulunan kimselerin kalblerinde Allah korkusu ve Allah sevgisi hasil olur. Baska seylerden sogur. Evliya, ölü kalbleri diriltir. Kalblerdeki pasi temizler. Onun yaninda duranin günah isleme arzusu yok olmaya baslar.
3- Itikadinda bozukluk olan evliya olamaz. Amelde ve itikadda bid’atin zulmeti, evliyalik nurunun kalbe girmesine mani olur. Kalb, bid’atlerden temizlenmedikçe ve dogru itikad ile süslenmedikçe, hakikat günesinin isiklari oraya giremez.
4- Evliya bütün kötü huylardan uzaktir. Iyi huylarla süslenmistir. Kendisine zulmedeni affeder, darilana iyilik ve ihsanda bulunur. Onda mal, mevki ve söhret hirsi bulunmaz. Övülmeyi sevmez. Yerilmekten korkmaz. Tevazu sahibidir. Kendisini kimseden üstün görmez. Hiç kimseyi asagilamaz. Ilim sahibidir, ihlasla amel eder. Kimsenin zararini istemez. Herkese merhamet eder, acir. Insanlarin ve insanligin saadeti için çalisir. Sözünde durur. Emanete riayet eder. Kimseye hiyanet etmez. Suizan, giybet ve fitneden kaçar. Hakli olsa da münakasa etmez. Belalara, sikintilara gögüs gerer. Nimetlere sükreder. Ehline danisarak is yapar. Günah islemekten ve bilhassa imansiz gitmekten çok korkar. Çok istigfar eder.
Kisacasi evliya en iyi insan demektir. Muhammed Salim hazretlerine, (Bir kimsenin evliya oldugu nasil anlasilir?) dediklerinde, (Tatli dili, güzel ahlaki, güler yüzü, cömertligi, münakasa etmemesi, özürleri kabul etmesi ve herkese merhamet etmesi ile bir kimsenin veli oldugu anlasilir) buyurdu.
Evliya olmak
Cenab-i Hakkin emirlerine uyup, yasaklarindan kaçan kimse, salih kul, yani evliya olur. Çalisan kazanir. Talep eden, arayan, muradina kavusur.
Musa aleyhisselam, çölde bir çobana rastlayip, (Yiyip içecek bir seyin var mi?) dedi. Çoban, (Allah kerimdir!) diyerek degnegini yere vurdu. Yerden iki pinar fiskirdi. Birinden su, digerinden süt çikti. Hz. Musa, Allahü teâlâya münacatta bulundu:
- Ya Rabbi, bu çobana keramet vermene sebep nedir?
Allahü teâlâ buyurdu ki:
(Onun gönlünde benden baska bir sey yoktur. Bes iyi hasleti bulundugu için ona bu kerameti verdim. Bu hasletler sunlardir:
1- Beni hatirindan hiç çikarmaz.
2- Kimseye haset etmez.
3- Daima günahtan kaçinir.
4- Rizki için üzülmez.
5- Her hâlinde benden korku içindedir.)
Görüldügü gibi, her iste Allahü teâlanin rizasini gözeten kimse, Hakkin sevgili kulu, yani evliya olur.
Eskiden evliya çok idi
Eskiden Abdülkadir-i Geylani, imam-i Rabbani ve Ahmed Rifai hazretleri gibi mürsid-i kâmil olan evliya var idi. Evliya olduklari bazi vasiflari ile bilinirdi. Böyle zatlarin vasiflari kitaplarda bildirilmistir. Allahü teâlanin sevgisine kavusmus olana Evliya denir. Baskalarinin da kavusmalarina vasita olana Mürsid denir. Mürsid-i kâmilin, yani rehberlik eden evliyanin alameti, itikadinin düzgün olmasi ve Islam ahkamina tam uymasidir. Sözleri, hareketleri Islam ahkamina uygun olmayan zat, havada uçsa da, rehber olamaz. Evliya ile konusmak ve onu görmek, Allahü teâlâyi hatirlamaya sebep olur. Allahü teâlâdan baska her sey kalbe soguk gelir. Allahü teâlâ, (Evliyam sunlardir ki; ben anilirsam, onlar hatirlanir, onlar hatirlaninca ben anilirim) buyuruyor. Resulullah efendimize, evliyanin alametleri sorulunca, (Onlar görülünce Allah hatirlanir) buyurdu.
