Alın yazısı değişir mi?

Alın yazısı değişir mi?

İnsanın alın yazısı önceden mi çizilmiş? İnsan alın yazısını belirleyebilir ya da değiştirebilir mi? İnsan hayatında rastlantıların rolü nedir?
AYÇA ATAY


PROF. DR. MEHMET BULUT / Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi

Hayat rastlantı olmaz
İnsanın kaderi önceden bellidir. Burada üzerinde durulması ve açıklanması gereken şu: Evet kader belli ama biz kaderimizin nasıl yazıldığını bilmiyoruz.
İnsanların en çok takıldığı nokta bu. İnsanın kaderinin önceden belli olması bizi herhangi bir şeyi yapmaya veya yapmamaya zorlamıyor.

Allah, o sonsuz ilmiyle iradesiyle yarattığı ve yaratacağı bütün varlıkları bilir. İnsanları da bilir. Hangi tarihte nasıl bir insan yaratacak? İnsanlara verdiği akıl ve iradeyi onlar hangi yönde kullanacaklar? Bunu bilir ve bunu tespit eder. Kader dediğimiz budur.
Kader ile ilgili en önemli husus şudur: İnsanların davranışları, hareketleri, fiileri ikiye ayrılıyor. Eski tabirle ihtiyari ve gayrı ihtiyarı fiiller.
Yani bizim aklımız, irademiz, isteğimiz ve gücümüzün dahilinde olan fiiller ve bizim irademizi aşan fiiller.
Kadere bu açıdan bakmak lazım. Biz hür bir varlığız. Allah insanı yaratmış, akıl ve irade vermiş, insanı serbest bırakmış, birtakım emir ve yasaklar vermiş. Biz inançlılar olarak, Allah’ın bizim için çizdiği bu hudutlar çerçevesinde hareket etmek zorundayız. Gücümüz yettiğince Allah’ın emirlerini yerine getireceğiz, yasaklarından kaçınacağız. Sorumluluk tamamiyle insanlara ait. Bizim görevimiz bu. Bana göre tesadüf diye bir şey yok. Hiçbir şey rasgele değil. Her şey Allah’ın ilahi planı çerçevesinde cereyan ediyor.

PROF. DR. ŞAHİN YENİŞEHİRLİOĞLU / A.Ü.DTCF Felsefe Bölümü
Belirli ölçüde elimizde
Kadere öz Türkçe’de yazgı diyoruz. Alın yazısı yani alnımıza yazılmış olan. Halk içinde bu, teslimiyeti, yılgınlığı, bitap düşmeyi ve bırakmayı ifade ediyor. ''Kurtuluşum yoktu, bu benim alın yazım. Ne yaparsam yapayım, benim dışımda bir güç beni buna sürükledi.'' Bunda düzendeki adaletsizliğin rolü çok büyük. Danimarka’da bunu çok az insan söyler.
Yazgının içinde tabii ki rastlantıların rolü çok büyük. Varoluşçu felsefe, evrenin varoluşunu bir rastlantı düzeni olarak kabul ediyor. Rastlantısal bir evren içinde yeryüzü diye rastlantısal bir yer var. Bu rastlantısal yeryüzünde rastlantısal bir yaşam kurmuşuz.
Evren yokluktan gelmiş, yokluğa gidiyor. Zaman diye bir şey yok zaten. Zaman denen o birimi insanoğlu koymuş. Evrende zaman diye bir birim yok. Evrende kendimizin koyduğu belli bir zaman birimine tutsak ediyoruz ama buna da zorunluyuz. Çünkü yaşamayı düzenleyemiyoruz. İşte bu bir yazgı.
Bu bize doğanın getirdiği, evrenin varoluş yapısının getirdiği bir yazgı. Bu yazgının içinde ister istemez, uygarlık dediğimiz olumlu bir yazgıyı da kendimiz oluşturmaya çaba gösteriyoruz. İnsanoğlu bu yazgıyı, denetlemeye, derleyip toparlamaya çalışıyor.
Yoktan gelip yoka giden bu evrensel süreçte ne yapıyoruz bu yeryüzünde? Ne için yaratıldık? Platon ''Devlet'' adlı yapıtında diyor ki, ‘Yazgı belirli ölçülerde elimizde, belirli ölçülerde elimizde değil. Onun sınırını biz yakalayamıyoruz.’ Bence bu Allah’a da bağlı.