Vefattan Sonra Ruh Ne Olur?

Vefattan sonra ruh, Allah'ın (cc) huzuruna kadar yükselir. Efendimizin (sav) beyanına göre, ruh çıktıktan sonra melekler onu bir atlasa sarar ve Mele-i Â'lâ'ya kadar götürürler. Uğradığı her menzil ve tabakada, "Bu ne güzel ruh, bu kimin ruhu?" diye sorarlar. Melekler, onun yeryüzünde anıldığı en güzel isim ve ünvanlarıyla tanıtarak, "Bu, namaz kılan, din uğrunda binbir mehâliki iktiham eden falanın ruhu" derler ve herkes, hüsn-ü istikbâl eder. Nihayet, semavatın üstünde Huzur-u Rabbi'l Âlemîn'e çıkarılır. Cenâb-ı Hakk, hüsn-ü kabul gösterir ve "Bunu tekrar kabre götürün; Münkir-Nekir'in suâline hazır olması için, cenazesinin başına koyuverin" buyurur. Bunun üzerine onu suâl-cevap için geriye getirirler. Orada, "Men rabbüke ve men Nebiyyüke ve mâ dînüke?" suâllerine cevap verir...
Kötü insanın ruhu ise her yerde kötü karşılanır. Seb'a-semâvât'ta nefretle yâd edilir. Huzur-u Kibriyâ'dan da baş aşağı atılır. Münkir--Nekir'e cevap verecek hale gelemez ve cevap veremez. Çünkü, dünyâda lüzumsuz şeylerle vakit geçirmiş ve yararlı işlerde bulunmamıştı.. bu şekilde o, Kıyâmet'e kadar türlü türlü azap çeker.
Kabirde suâl vardır, tazyik vardır, fakat asıl hesap Mahkeme-i Kübrâdadır. Hadisin ifâdesiyle, kabir sıkar ve tazyik eder. Hesapsa, Haşir'den sonra görülecektir. Evet, Mizan kurulacak, defterler dağıtılacak, Sırat geçilecek, sonra da Cennet ve Cehennem'e sevindiren ve ürperten bir sevkiyat olacaktır. (Bu ve benzeri meselelerin teferruatı hakkında yazılmış pek çok kitap olduğu gibi, hadîs kitaplarında da yeterince bilgi mevcuttur).
Kabir, aynı zamanda dünyâda temizlenmemiş bazı günahların hesabının da yapıldığı ve temizlendiği bir yerdir. Asıl Hesap Günü'ne bırakılan büyük cinayetlerin yanında, önemsiz sayılabilen günah ve lekelerin bir kısmı, Allah (cc) tarafından ya bu damıtma odalarında giderilir, yada, büyük suçların muhakemesi ve cezası ilerde kurulacak büyük mahkemelere bırakılarak, -tıpkı dünyâ hayatında küçük polisiye vak'aların karakollarda, birkaç günlük sıkıntıyla atlatılması gibi- kabirde de 'lemem' denilen küçük günah ve hatâların hesabı görülüp, bitirilebilir.. dolayısıyla da çekilecekler çekilmiş ve ileriye bırakılmamış olur.
Ehl-i tahkik, Kur'ân ve Sünnet'e istinaden şöyle der: Büyük günahların yanında küçük günahları da olan kimselerin bir kısım kusurları, dünyâda çekilen sıkıntı, musibet ve hastalıklarla temizlenirken, bazısı da vefat anında silinir ve kalanlar da, Büyük Mahkeme'ye bırakılmasın, orada hizlana maruz kalınmasın diye, kabirde üçüncü bir temizleme ameliyesinden geçer. Kabrin temizleyemeyeceği ölçüde kabarık olan leke ve günahlar ise, ilerde Haşir Meydanı'nda, Terazi'nin başında, Sırat'ta ve daha da olmazsa Cehennem'de temizlenecektir. (Allah, bizleri burada temiz yaşatsın ve kirlerimizin oralara kadar temâdisine meydan vermesin!)
Bir kısım hadîslerden öğrendiğimize göre, Hz. Abbas (ra), şiddetle arzu etmesine rağmen, Hz. Ömer'i (ra) ancak vefatından tam altı ay sonra rüyâsında görebilir ve sorar: "Neredeydin ya Ömer?" "Sorma" der, "hesabı henüz verebildim." Belki, orada üzerinde en ufak bir iz kalmasın diye Mevlâ, onu böyle bir ameliyeye tâbi tutmuştur. Evet, günah ve zellelerin küçüklerini temizlemede kabrin sıkması ve tazyiki büyük bir rol oynar. Acı bir ilaç ama, arkada Cennet şifası var.
Kabir sıkmasını Sa'd b. Muaz (ra) gibi seviye insanı bir sahabide de görüyoruz. Sahih hadis kaynaklarına göre, Muaz (ra) kabre konunca Efendimiz (sav), "Fe sübhânallah, kabir Sa'd b. Muaz'ı da sıkarsa!" buyururlar. Demek ki, kabrin tazyik etmiyeceği insan yok. O Sa'd ki, vefâtında Cibril (as) gelip "Sa'd'ın ölümüyle Arş ihtizaza geldi Ya Rasûlellah!" demişti. Cenazesine iştirak eden Efendimiz (sav) ayaklarının ucuna basarak yürüyünce, sebebi soruldu ve şöyle cevap verdiler: "Cenazesini teşyî' için o kadar melâike geldi ki..." Sa'd (ra) oydu... Sıkma da bu... Ya biz!
Belli hücrelerin koloniler teşkil etmesiyle kurulmuş bir devlete benzeyen bedene tek tek her hücreyle münasebet içinde hükmedip, emir ve direktiflerde bulunan ruh bedenden ayrıldıktan sonra da bir takım hücreler, hayatlarını muvakkaten sürdürebilir. Eğer bazı beyin hücreleri 50-150 saat ölmeden, değişmeden kalabiliyorsa, o zaman bu müddet zarfında, beyinden kendi diline mahsus bazı sinyaller, haberler ve mesajlar almak, pekalâ mümkün olabilir. Senelerdir, bilhassa faili meçhul cinayetleri aydınlatmak için bu mevzûda çalışmalar yapılmaktadır. Hususiyle, beyinde ölmeden kalan hücrelerin dilini anlayıp, şifresini çözebilecek elektronik beyin misali aletler icat edilebildiği ve bu yolla faili meçhul cinayetlerde katiller tespit edilebildiği takdirde, Hz. Musa (as) zamanında bir maktulün canlanıp, kendi kâtilini haber verme hadisesinden bahseden ayetin (Bakara, 2/73) sırrına yaklaşılmış olacaktır.