Çelebi Mehmed Han (Birinci Mehmed Han)

Çelebi Mehmed Han (Birinci Mehmed Han)
Osmanlı padişahlarının beşincisi ve Osmanlı devletinin ikinci kurucusudur. Timur bozgununda esir olmadan Amasya’ya geldi. Pederinin vefatından sonra, burada saltanatını ilan etti. Bursa’daki İsa çelebiye ve sonra Rumeli’de Musa çelebiye galip geldi.

Oniki sene aralıktan sonra 1413 yılında Osmanlı sultanı oldu. Anadolu’daki isyanları bastırdı. Rumeli’de Macaristan’a kadar aldı. Hereke’yi ve Gebze’yi de Bizanstan aldı. Serez’de ilhad ve isyan çıkaran Samavne kadısı oğlu denilen şeyh Bedreddin’i yakalayıp idam etti.

1421 senesinde Edirne’de vefat edip Bursa’ya getirildi. Haremeyne her sene Surre alayı göndermek güzel âdetini çıkarmıştır.

Çelebi Mehmed Han, makul hareket eden, sabırlı, azim ve irade sahibi, sözüne ve vâdine sadık, nazik, vakur ve ciddi bir hükümdardı. Yalnız dostuna değil, düşmanlarına da kendisini sevdirerek itimat telkin etmiş ve saydırmıştır. Onun hakkında yabancı kaynaklar da iyi şehadette bulunmaktadırlar.

Küçük ve büyük 24 muharebede bulunarak 40'a yakın yara aldığı rivayet edilmektedir. Emellerinin en başında babası zamanındaki yerlerin geri alınması geliyordu ki, bu gaye için çalışmış ve büyük ölçüde muvaffakiyet elde etmiştir. Zamanının yerli ve yabancı kaynakları onun dirayetinden, sebatkârlığından, iyi ahlakından ve daha birçok meziyetlerinden bahsetmektedir.

Çelebi Mehmed, kısa ömrünü savaş alanlarında geçirmiş olmasına rağmen, memleketin imarına da önem vermiştir. Bursa'da yaptırdığı cami, medrese, imaret ve Yeşil Türbesi önemli sanat eserleridir. Caminin karşısına yüksekçe mevkide kendi türbesini yaptırdı. Türbenin karşısına düşen medresesi bugün müze haline getirilmiş olup, Bursa medreseleri arasında Sultaniye adı ile meşhurdur.

Bunlardan başka Edirne'de Emir Süleyman tarafından inşasına başlanan ve Musa Çelebi tarafından devam ettirilen Ulu Cami (Cami-i Atik) nin tamamlanması da ona nasip olmuştur. Çelebi Mehmed, bu eski Camiye vakıf olmak üzere Edirne'deki bedesteni yaptırmıştır.