Abdestte Su İsrafı Nasıl Olur?

Abdestte Su İsrafı Nasıl Olur?
Mehmed Paksu Abdest azalarının kaçar defa yıkanacağı konusunda bazı hadisler mevcut. Bu hadislerden birisinin meâli şöyle: İbn Abbas, Peygamber Efendimiz'in abdest azalarını birer kere yıkadığını ve bu konuda, "Abdest ancak böyle bir abdestle makbul olur" buyurduğunu anlatır.

Azaların ikişer defa yıkadığında ise, "Bu abdest de Allah'tan iki kat sevap almak isteyen kimsenin abdestidir" buyururlar. Her azasını üçer defa yıkadığında ise, "Bu abdest benim ve benden önce gelen peygamberlerin abdestidir. Kim bundan fazla veya eksik yıkarsa haddi aşmış ve zulmetmiş olur" diyerek ölçüyü hatırlar. 137

Hadiste geçen haddi aşma ve zulmetme hakkında şu izahlar getirilir: Hadiste yapılan uyarı, sünnetin terki sayılır. Bile bile üçten az veya çok yaparsa sünneti terk etmiş ve bid'at işlemiş olur. Fakat üç kere yıkayıp yıkamadığı hususunda şüpheye düşmüşse, kalbinin rahat etmesi için fazla yıkamasının bir sakıncası yoktur. Yine abdestli iken tekrar abdest almak istiyorsa, azalarını tekrar yıkamakla sünneti terk etmiş olmaz. Çünkü abdest üzerine abdest almak, nur üzerine nurdur. Abdestte azaları bir kere yıkamak farz, ikincisi sünnet, üçüncüsü ise sünneti tamamlamaktır.

Bu arada, "ikinci ve üçüncü yıkayışlar sünnettir" diyen alimler de vardır. Fakat her ne halde olursa olsun, bile bile üçten fazla yıkamak mekruhtur. Azaları üçten fazla yıkamamanın gerektiğini belirten İbni Abidin, bunun aksinin bid'at olduğunu kaydeder ve şunları ilâve eder:

Dini sınırın dışında abdestte suyu israf etmek mekruhtur. İsraf ise, üç kere yıkamanın sünnet olduğunu bildiği halde bundan fazla yapmaktır ve tahrimen mekruhtur. Fakat abdest suyu sarnıç, havuz ve ibrik gibi yerlerde ve kaplarda bulunuyorsa, üçten fazla yıkamak haram olur.

Çünkü fazla kullanmaya hakkı olmadığı gibi, mezun da değildir. 138 Abdest suyunu israf etmenin mekruhluğu konusunda İmam Serahsî de şu hadis-i şerifi delil olarak zikreder: Hz. Said (r.a.) suyu bolca dökerek abdest alıyordu. Bunu gören Peygamber Efendimiz, "Suyu israf etmekten sakın" buyurdu. "Yâ Resulallah, abdestte israf olur mu?" diye sorunca, Resulullah (a.s.m.), "Evet, akar su kenarında da abdest alacak olsan suyu israf etme" buyurdu. 139

Abdest alırken suyu israf etmeme hususunda ise Şâfîi mezhebi ulemasının görüşleri ise şöyledir: Her âzâyı üçten fazla yıkamak tenzihen mekruhtur, tahrimen değil. İmamü'l-Harameyn şöyle demiştir:

"Dördüncü yıkayış mekruh olsa da, günah değildir." Hadiste geçen "isâet" ve "zulüm" ise en iyi olanı terk etmek ve sünnete aykırı harekettir. Çünkü zulüm, bir şeyi asıl yerine değil de, başka bir yere koymaktır. Şâfiî müctehidlerinden İmam Nebevî, "Bizim âlimlerimiz abdest ve gusülde suyu israf etmeyi hoş görmemişlerdir" der. İmam Remlî ise "Nehir kenarında da abdest alınsa, suyu israf etmek mekruhtur. Fazla kullanmaya mezun olmadığımız için böyle yapmak haramdır "der.140