Biyoloji Ders Notları_1

BESLENME İLİŞKİLERİ - ETKİLEŞİM

I- OTOTROF BESLENME :

İnorganik maddelerden enerji kullanarak organik beturkforum.netsin yapabilmektedir. Bu şeturkforum.netkilde beslenme yapan canlıturkforum.netlara Ototrof (üretici) denir. Ototrof canlılar Fotosentez yapanlar ve Kemosentez yaturkforum.netpanlar olmak üzere iki grupta toplanırlar.



A- FOTOSENTEZ YAPANLAR :

Bu beslenme biçiminde enerji kaynağı Güneşin ışık enerjisidir. Klorofilli hücreler ışık enerjisini soğurup kimturkforum.netyasal bağ enerjisine çevirerek, besin yapmada bu enerturkforum.netjiyi kullanırlar. Yeşil bitkiler, Mavi-yeşil algler ve Fotosenturkforum.nettetik bakteriler bu şekilde kendi besinlerini yapabilen üreticilerdir.



B- KEMOSENTEZ YAPANLAR :

İnorganik maddeleri oksitleyerek (yükseltgeyerek) kimyasal enerji sağlar. Bu enerjiyi inorganik maddelerturkforum.netden organik madde (besin) yapmada kullanırlar. Sadece bir grup bakteri tarafından gerçekleştirilir. Klorofilleri yokturkforum.nettur.



II. HETEROTROF BESLENME :

Organik maddeyi (besin) hazır kullanabilmektir. Bu şekilde beslenen canlılara heterotrof (tüketici) denir. Besinleri alma biçimine göre üçe ayrılırlar.



A- HOLOZOİK YAŞAM :

Besinlerini katı ve büyük moleküller şeklinde alırlar. Sindirim, duyu organları, sinir ve kas sistemleri gelişmişturkforum.nettir.



Otobur (otçul) :

Bitkisel kaynaklı besinlerle beslenirturkforum.netler. Çekirge, Koyun, Keçi, Kirpi, İnek gibi.



Etobur (etçil) :

Daha çok hayvansal besinlerle besturkforum.netlenirler. Köpek dişleri gelişmiştir. Kemirgen ve kuş türleturkforum.netrinin bazıları bu gruba örnektir.



Etçil - otçul (karışık) :

Çoğunlukla omurgalıdırlar. Hem kesici hem parçalaturkforum.netyıcı dişleri vardır. İnsan, bazı baturkforum.netlıklar, bazı kuşlar bu gruba girer.



B- SİMBİOSİS (BİRLİKTE) YAŞAM :

Bu grubu oluşturan canlılar ya birbirleri üzerinde ya da içinde yaşarlar. Faydalı ya da zararlı birlikler oluştuturkforum.netrurturkforu m.netlar.



Kommensalizm :

Zararsız birliktir. Birlikte yaşayan iki canlıdan biri yaturkforum.netrar sağlarken diğerine yararı ve zararı olmaz. Birliktelik zorunlu değildir. İnsanın ağız ve bağırturkforum.netsağındaki bazı bakturkforum.netteriler, köpek balığının karın bölgesine tutunan balıklar.





Mutualizm :

Karşılıklı yararlanma esasına dayanan birlikteliktir. Biri diğerinin eksiğini tamamladığından birlikturkforum.nettelik zorunturkforum.netludur.



Parazitlik :

İki canlıdan biri yarar sağlarken diğeri zaturkforum.netrar görür. Parazit canlılar sindirilmiş besinleri hazır aldıkturkforum.netları için sindirim enzimleri körelmiştir. Vücut içinde yaşaturkforum.netyanlarına iç parazit denir. Tenyalar bağırsak solucanı ve kurtları buna örnektir.

Vücudun dışına yerleşen parazitlere dış parazit denir. Bit, pire, kene dış parazittirler.



C- SAPROFİT YAŞAM :

Sindirim sistemleri tam gelişmemiştir. Bazıları besinturkforum.netlerini ortamdan yarı sindirilmiş sıvılar halinde alırlar. Bazıturkforum.netları ise ortama salgıladıkları enzimleriyle kendi besinlerini kısmen sindirirler. Bu işi yaparken organik artıkları bitki ve hayvan ölülerini parçalayarak birikmelerini önlerler. Böylece doğadaki madde devrine katkıda bulunurlar. Bazı bakteriler, maya, küf mantarları bu gruba girerler.



III. BÖCEKÇİL BİTKİLER :



Yağmur sularının topraktaki mineralleri ve madensel tuzları sürükleyerek yoksullaştırdığı tropikal bölgelerde yaşarlar. Azot tuzlarını toprattan alamadıkları için böcekturkforum.netlerin kitin tabakasını sindirerek azot gereksinimlerini karşılarlar. Fotosentez yaparlar. Irganım (nasti) hareketurkforum.nettiyle böcekleri yakalayıp, hücre dışına salgıladıkları enturkforum.netzimleriyle sindirirler. Kapanlı, bezli ve borulu böcekçil bitkiler şeklinde gruplandırılırlar.

Sonuç :

Doğada üretici - tüketici ve ayrıştırıcı (saprofit) canlıturkforum.netlar arasında bir ilişki ağı olmalıdır.

Bu üç canlı grubu arasındaki ilişki birbirlerinin oluşturkforum.netturdukları ürünleri kullanmak şeklinde olur.Fiziksel bir çevrede gerçekleşen ilişki ağı Ekosistem (yaşama birliği) olarak ifade edilir.