Hanımların Namazdaki Farklılıkları Nelerdir?
Aslında hanımların namazda erkeklerden farklı tarafları yoktur.
Namazın farzı, sünneti erkeklerle hanımlarda aynıdır. Bu gibi temel konularda değişiklik söz konusu değildir.
Ancak Hanefi fıkıh kitaplarında müstehap derecesindeki bazı farklılıklar hanımlara tavsiye edilmekte, hatta bu farklılıklar hanımların ibadetteki tesettürle ilgili özellikleri olarak da nazara verilmektedir.
Hanımlara mahsus bu özellikleri sayan fıkıh kitaplarından bazıları bunların sayısını nihayet onbir madde içinde göstermişse de daha fazlaya çıkaranlar da olmuştur.
Biz bu onbir farklılığı mühimlerinden başlayarak şöyle sıralayabiliriz.
......
1- Erkekler namaz öncesinde ezan okur, kamet getirirler. Ancak hanımların böyle bir mükellefiyetleri yoktur. Onlar ezan okumadan, kamet getirmeden namazlarına başlarlar. Erkekler için sünnet olan ezan ve kamet, hanımlar için gerekli kılınmamıştır.
2- Namaza başlarken ilk tekbirde kadınlar ellerini (erkekler gibi kulak yumuşağına değdirmez) omuz hizasına kadar kaldırmakla iktifa ederler.
3- Erkekler tekbirden sonra ellerini göbek altına bağlarken hanımlar göğüs üzerine koyarak sağ eli sol elin üzerinde tutarlar, parmakları ayırmaz, (erkekler gibi) bileği de kavramazlar.
4 –Rukua eğilirken (erkekler gibi sırtı dümdüz yapacak kadar) fazla eğilmez, hafif eğilmeyi kafi bulurlar. Bu hal tesettür açısından önemlidir.
5- Rukuda eller (erkekler gibi diz kapaklarını kavramaz) diz kapağı yukarısına bastırmakla yetinilir. Parmak araları yine açılmaz, bitişik tutulur..
6-Ruku’dan sonra inilen secdede kollar erkekler gibi yukarıda tutulmaz, yere serilir. Dirseklere kadar yerde bitişik durumda tutulurlar. Erkekler ise yalnız ellerini yapıştırırlar, kollarını zeminden yukarıda tutarlar.
7-Baş secdede iken ayaklar (erkekler gibi) parmaklar üzerine dikili tutulmaz, sırtı yere gelecek şekilde yatık tutulurlar. Sağ ayağın baş parmağını da dikmek zorunda olmazlar. Ayakların yere yatık olması tesettüre daha uygunluk arz edeceği anlaşılmaktadır..
8-Tahiyyatta (erkekler iki dizi üzerine otururken )hanımlar ayaklarını sağ tarafa doğru çıkarır, sol yanlarına meylederek otururlar.
9- Gece namazlarında hanımlar (erkekler gibi sesli okumazlar) gizli okuma ile kılarlar.
10- Namazın her yerinde hanımlar kendilerini hep toplu tutarlar, tesettüre uygun düşen hali tercih ederler. Bu sebeple rukuda ve secdede ayakları ayrı tutma yerine birbirine yakınlaştırmayı daha münasip bulurlar.
11-Toplu halde de olsalar içlerinden bir hanımı imam yaparak arkasında cemaatla namaz kılmaları ibadeti mekruhluktan kurtarmaz. Erkeklerle birlikte cemaat olup kılmaları caiz olur.
Elbette sıraladığımız bu özellikler namazın olmazsa olmazları değildir.
Bu sebeple Fetavay-ı Hindiyye’de şu hatırlatma yapılarak denmiş ki:
– Namazın ne farzları, ne vacipleri, ne sünnetleri, hatta ne de edepleri hanımlarla erkekler arasında farklı değildir. Bu zikredilen farkların hepsi de hanımların tesettürü açısından uygun bulunan özelliklerdir. Fukaha bunları daha huzur verici tedbirler olarak zikretmişlerdir.
(alıntı)
