-
Oruç İbadeti...
Oruç: kelime olarak tutma manasına gelir. Dini anlamı ise tan yeri ağarmadan başlayarak güneş batıncaya kadar yiyip içmek, cima etmek gibi şeylerden nefsin alıkonulmasıdır. Oruç pek çok din ve inanışta görünen bir rütüeldir. Oruç az yemek, az içmek ve nefsi arzulara ket vurmak suretiyle yapılan bir terbiye metodu olarak da düşünüldüğünden olsa gerek dinlerin çoğunluğunda genel esas olarak yer almıştır. “Ey iman edenler, oruç sizden öncekilere farz kılındığı gibi sizlere de farz kılındı.” (Bakara 21/83) İlahi dinlerin yanı sıra Mecusilik , putperestlik gibi dinlerde de oruç olduğu görülmektedir. Fakat bu dinlerde daha çok perhis şeklinde görülür.
Dinimizde oruç tutmanın haram ve oruç tutmamanın mübah olduğu haller vardır. Oruç tutmanın yasak olduğu günler:
- Bayram günleri oruç tutmak haramdır.
- Hayız ve nifaz halinde kadınların oruç tutmaları haramdır.
- Sadece aşure, Cuma, cumartesi, nevruz günleri oruç tutmak mekruhtur. Ramazana girilip girilmediği ile şüpheli ile alakalı günde oruç tutmak, iftar yapılmaksızın iki veya daha fazla günü birleştirerek oruç tutmak mekruhtur.
Oruç tutmamayı mübah kılan haller:
- Sefer hali
- Hastalık
- Hamilelik ve çocuk emzirmek
- Yaşlılık
- İleri derecede açlık ve susuzluk
- Zor ve meşakketli işlerde çalışmak
Oruç yoksulluk ve sıkıntının insan nefsinde denemesidir. Oruç hicretten bir buçuk sene sonra şaban ayının 10. günü farz kılınmıştır.
Oruç çeşitlere ayrılmıştır.
a)Farz oruç: Ramazan orucu kast edilir. Tutulmadığı zaman kaza edilmesi de farzdır. Ayrıca bazı kefaret oruçları da farz kapsamında alınmıştır. Farz oruçları ikiye ayrılır. Muayyen farz (Ramazan orucu) Gayri muayyen farz (Ramazan orucunun kazası istenilen mübah günlerde tutulabilir.)
b)Vacip oruç: Adak, kişinin dinen hükümlü olmadığı bir ibadeti yapmayı kendisi için bir yükümlülük haline getirmesidir.
c)Nafile oruç: Farz ve vacip olan oruçların dışında tutulan oruçlardır.
Allah’ın yapılmasını istediklerinde büyük yarar, yasakladığı şeylerde de zarar vardır. Kuran’da akla aykırı hiçbir yasak ve emir bulunmamaktadır. İslam dini ferdin toplum içinde uyumlu güvenilir ve hoşgörülü olmasını sağlamaya yönelik düzenlemeler getirdiği gibi onun yaratıcı ile olan bağlantısını daha derinden hissetmesini , devam ettirmesine ve geliştirmesine hizmet edecek düzenlemelerde getirmiştir. Oruç nefsin isteklerine engel olduğu için iradeyi, açlık ve susuzluk yönüyle sabrı geliştirir. Oruç aynı zamanda yoksulların durumunun daha iyi anlaşılmasını dolayısıyla onların sıkıntılarının giderilmesine vesile olur ve bu sayede toplumsal huzur sağlanır.
İlköğretim okullarında oruç ibadetinin öğretimi yapılırken dikkat edilmesi gereken hususları şöyle ele almak mümkündür;
1)Öğretmen mümkünse bu konuyu ramazan ayının ilk haftasına denk getirmelidir.
2)Kademeli sorularla çocukların düşüncelerini konu etrafında yoğunlaşması sağlanmalıdır.
3)Orucun ne demek olduğu, kimlerin niçin oruç tuttuğu öğretmen tarafından teferruata kaçmadan anlatılmalıdır. Bilgilendirmede ders kitabının dışına kaçmamak yararlı olacaktır.
4)Çocukların orucun insana ve topluma sağlayacağı yararlar üzerine düşünmeleri temin edilmelidir. Bu hususları bir takım örneklerle pekiştirmek faydalı olacaktır.
5)Bazı ayetlerin mealini okumalı ayrıca yine konuyla alakalı hadisler ve Hazreti Peygamberin örnek hayatından hatıralara anlatılmalı öğrencileri bunlar üzerinde düşünmeleri sağlanarak bunları ifade ermeleri sağlanmalıdır.
6)İbadetler üzerine öğretimler yapılırken hepsinin bir bütünün parçaları olduğu üzerinde hassasiyetle durulmalıdır.
