-
Glokom göz tansiyonu
Glokomhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif göz içi basıncından görme sinirinin zarar görmesi ile karakterize bir hastalıktır. Görme sinirini oluşturan liflerinhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif basıncın etkisi ile yavaş yavaş harap olmasına bağlı olarak görme alanı daralmaya başlar. Zamanında teşhis ve tedavi yapılmadığı taktirdehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif sinir liflerindeki hasarın geri dönüşsüz olması nedeniylehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif görme alanının ileri derecede kaybı ve hatta körlük kaçınılmazdır. Glokom önemli bir halk sağlığı sorunu oluphttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif gelişmiş ülkelerdehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif körlüğün ikinci en sık görülen nedenidir. 35 yaş üzerindeki her 50 bireyden yaklaşık olarak birinde glokom mevcuttur.
İleri yaş glokomu ağrısızdırhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif sinsidir !
Glokomda göz içi basıncı sıklıkla yavaş yavaş yükseliphttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif görme sinirinde yavaşhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif fakat ilerleyici bir harabiyet yapar. Bu özellikleri nedeniyle dehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif halk arasında inanılanın aksinehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif ağrısız ve sessiz gidişli bir hastalıktır. Yine bu özelliğinden dolayı hasta bireylerin çoğuhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif varolan glokomunun farkında değildir. Hastalığın çok ileri evrelerinde isehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif görme alanındaki ileri derecede daralmahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif hasta tarafından hissedilebilir. Ya da hastalığın son evresindehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif bir gözün ışığı bile seçemediği farkedilir kihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif bu aşamadahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif artık tedavisi mümkün olmayan bir kayıp söz konusudur.
Erken dönem glokomuna bağlıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif çevresel görmede kayıpla karakterize görme alanı defekti. Yola bakan glokomlu olguhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif sağ taraftaki yayayı kısmen görememektedir. Esasen baktığı yeri net ve eksiksiz gören kişininhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif görme alanındaki bu çevresel kaybıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif kolaylıkla atlayabileceğine dikkat ediniz.
İleri dönem glokomuna bağlıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif belirgin çevresel görme alanı kaybı. Bu canlandırma resimde dehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif olgununhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif dürbünden veya küçük bir delikten bakarcasına dar bir alanı gördüğüne dikkat ediniz. Çevresel kayıp dikkate alındığında hastalığın halk arasında neden “karasu” adını aldığı daha kolay anlaşılmaktadır.
Glokomun daha nadir görülen tipinde isehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif ani olarak çok yüksek değerlere çıkan göz içi basıncıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif göz çevresinde ağrıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif gözde kızarıklıkhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif görmede bulanıklaşmahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif ışıkların çevresinde halelerin görülmesi ve mide bulantısı ile kusmalara neden olur.
Diabette glokom riski 3 kat artmıştır!
Glokom normal toplumda %2 sıklıkla görülen bir hastalık olmakla birliktehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif bazı bireyler glokom gelişimi yönünden daha fazla risk altındadır.
v Birinci dereceden akrabalarında glokom olanlar en fazla risk altında olan grupturhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif bu bireylerde glokom gelişme riski on kat daha fazladır.
v İkinci önemli risk faktörü diabettir. Diabetli hastalarda glokom riskihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif normal bireylere göre üç kat daha fazladır.
v İleri yaşta glokom sıklığını artırırhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif özellikle 65 yaş üzerinde glokom hastalığına daha sık rastlanır.
v Ayrıca hipertansiyonhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif tıkayıcı damar hastalıklarıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif migreni olan bireylerde ve yüksek miyop gözlerde de glokom riski artmıştır.
Glokom önlenebilir körlüklerin en başında gelir!
Hemen hemen hiç bulgu vermeyen bu hastalıkhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif ancakhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif kontrol amacıyla göz muayenesi yapılan kişilerde erken tanınabilir.
Düzenli yapılan göz muayeneleri ile glokomun erken tanısı mümkündür!
Bu amaçla önerilen göz muayenesi aşağıdaki sıklıkla yapılmalıdır:
v Hiçbir risk taşımayan olgularda
o 35-40 yaş arasında bir kez
o 40-60 yaş arasında 2-3 yılda bir kez
o 60 yaştan sonra 1-2 yılda bir kez
v Risk grubundaki olgularda
o 35 yaştan sonra her yıl 1 kez
Ağrısız ve sessiz gidişi nedeniyle bireylerin çoğu hastalığının farkında değildir. Glokomun tespitinde düzenli aralıklarla yapılan göz muayenelerinin önemi büyüktür
Yine bu nedenlerden dolayı göz içi basıncının ölçümühttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif gözdibi bakısı ve görme alanı incelemesihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif göz muayenesinin önemli bir parçasını oluşturmaktadır.
Her bireyin göziçi basıncı kendine özeldir!
Göziçi basıncının normal aralığıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif genelde 10-22 mm Hg olarak kabul edilir. Ancakhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif glokom ile göziçi basıncı düzeyi arasında oldukça karmaşık bir ilişki vardır.
v Bazı olgularda 22 mm Hg’dan yüksek göziçi basıncıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif görme sinirine zarar vermez. Bu olgularhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif yine de daha sonra gelişebilecek harabiyet yönünden takip edilmelidir.
v Bazı olgularda ise normal kabul edilen aralıktaki göziçi basıncı düzeyine rağmenhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif görme siniri harabiyeti vardır. Bu tip olgulara Düşük Basınçlı Glokom denmektedir. Yapılması gerekenhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif göziçi basıncını mevcut düzeyinden daha aşağılara çekmektir.
Göziçi basıncı gün içinde değişir!
Göziçi basıncı günün belirli saatlerindehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif kişinin ilaç kullanıp kullanmamasıyla da ilgili olarakhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif önemli değişiklikler gösterir. Sağlıklı kişilerde 5 mm Hg’a kadar olmasını beklediğimiz bu dalgalanmahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif glokomlularda daha fazladır. Bu değişimhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif vücut tansiyonuyla ilişkili değildir. Ancakhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif vücut tansiyonu sürekli yüksek seyreden olgular risk grubunda olduklarını bilmelihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif yılda 1 kezhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif yakınmaları olmasa da göz doktoruna başvurmalıdır.
Erken tanı glokoma ait harabiyeti durdurabilir; ama geri döndüremez!
Glokom tanısında geç kalınmadıktan sonra tedavisi mümkün olan bir hastalıktır. Düzenli tedavi ve kontrollerle glokoma bağlı körlükler önlenebilir. Günümüzde göz içi basıncını düşürmeye yönelik çok sayıda ilaç alternatifi mevcuttur. Glokom tanısı konulduğundahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif hastanın sistemik hastalıkları da dikkate alınarak en uygun tedavi seçeneği belirlenir.
Bir kez glokom tanısı konulan bireyin ömür boyuhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif verilen ilaçları düzenli olarak kullanması ve takibi şarttır. Göz içi basıncını düşürmeye yönelik bu damlalarınhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif düzenli olarakhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif mümkün olduğunca günün önerilen saatlarinde ve göze isabet edecek şekildehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif göze değdirilmeden damlatılması tedavinin başarısı yönünden çok önemlidir. Örneğinhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif günde iki kez damlatılması önerilen göz tansiyonu damlasıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif sabahları 08.00’de damlatılıyorsahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif akşamları da 20.00’de damlatılmalıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif gece yarısı veya yatmadan önceye bırakılmamalıdır.
Glokom tedavisi alan kişinin takibindehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif ilaçla elde edilen göziçi basıncı düzeyihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif önem taşır. Bu nedenlehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif tedavi alan glokom hastalarıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif kontrol muayenelerine geldiklerinde de tedavilerini aksatmamalıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif muayene günündeki damlalarını dahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif saatinde damlatmalıdır.
Tedavinin başarılı olup olmadığıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif hastalığın şiddetine göre değişen sıklıklarla yapılacak kontroller ve görme alanı gibi ek incelemelerle yapılır. Genel olarak ilaç tedavisi ile göz içi basıncını kontrol etmek mümkündür; Ancakhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif ilaç tedavisinin yetersiz kaldığı veya iyi uygulanamadığı durumlarda laser tedavisi ya da ameliyatlar ile de göz içi basıncını düşürmek yoluna gidilebilir.
Özetle; glokom önlenebilir körlük nedenlerinin başında gelir. Erken tanıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif en önemli tedavi şansını yaratır. Hiçbir yakınmanız olmasa dahihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif göz doktorunuza önerilen sıklıklarda başvurmanızhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif görmeye devam edebilmeniz için şarttır.
Op. Dr. E. Deniz Eğrilmez & Op. Dr. Sait Eğrilmez