İşletme Defterleri...

İşletme Defterleri...
İŞLETME DEFTERLERİ

Vergi mükelleflerinin önemli görevlerinden biri VUK.nda belirtilen esaslara göre defter tutmalarıdır. Çünkü vergi mükellefleri beyan ettikleri vergilerle ilgili işlemlerini belli bir sırada düzenleyerek kayıtlarını tutarlar. Yıl sonunda bulunan kar ve zarara göre düzenlenen beyannameler vergi dairelerine mükellefçe verilir. Her tacir kazancı oranında vergilendirilir. Defter tutmak zorunda olan gerçek ve tüzel kişiler kanunda belirtilen esaslara göre defter tutmak zorundadırlar. Götürü usulde vergilendirilenler defter tutmak zorunda değildir.
DEFTER TUTMAK ZORUNDA OLANLAR
Aşağıda yazılı gerçek ve tüzel kişiler Vergi Usul Kanunun172. maddesine göre defter tutmak zorundadırlar.
1- Ticaret ve Sanat Erbabı: Tacir olanlar ve ticari kazançları üzerinden vergi veren gerçek kişilerdir. Bu grupta olanlar götürü usulden yararlanamazlar.
2- Ticaret Şirketleri: Her türlü ticaret şirketi bilanço esasına göre defter tutar. Bu şirketler; Anonim, Limited, Komandit, Kollektif ve Kooperatif şirketlerdir.
3- İktisadi Kamu Kuruluşları: Bu gruba, devlet, özel idare, belediye, ve diğer kamu kuruluşlarına ait müesseseler girer. Bilanço esasına göre defter tutarlar.
4- Dernek ve Vakıflara ait İktisadi İşletmeler: Bu gruptakiler de tüccarlar gibi defter tutarlar.
5- Serbest Meslek Erbabı: Serbest meslek faaliyetlerini genel meslekleri halinde yapan kişileri kapsar. Doktor, Avukat, Serbest Muhasebeci ve Mühendisler bu gruptan sayılır.
6- Çiftçiler: Yıllık zirai kazançlarına göre vergilerini verirler Yıllık Kazançları zirai işletme hesabı veya bilanço hesabı esasına göre belirlenir.
DEFTER TUTMAK ZORUNDA OLMAYANLAR
Aşağıda belirtilen gerçek ve tüzel kişiler defter tutmak zorunda değildir.
1- Gelir vergisinden muaf esnaf ve çiftçiler,
2- Gelir vergisi kanununa göre götürü vergiye tabi olanlar,
3- Kurumlar vergisinden muaf olanlar
(İktisadi kamu müesseseleri, dernek ve vakıflar)
TUTULMASI KANUNEN ZORUNLU OLAN DEFTERLER
Tüccarlar defter tutmak bakımından ikiye ayrılır.
a) Birinci sınıf tacirler; Bilanço esasına göre defter tutarlar.Kazançlarını da bu esasa göre tespit ederler. Çift taraflı (muzaaf) kayıt usulünü uygulamak zorundadırlar.
b) İkinci Sınıf Tacirler; İşletme hesabı esasına göre defter tutarak kazançlarını bu esasa göre belirler ve tek taraflı (basit) kayıt usulünü uygulamak zorundadırlar.
Birinci Sınıf Tacirlerin Tutmak Zorunda Oldukları Defterler
a) Yevmiye Defteri (günlük defter)
b) Defteri Kebir (Büyük Defter)
c) Envanter ve Bilanço defteri
d) Günlük Kasa Defteri
e) İmalat Defteri (devamlı imalat ile uğraşanlar)
f) Karar defteri ve Pay defteri ( diğer defterlere ilave olarak tutulabilir)

İkinci Sınıf Tacirlerin Tutmak Zorunda Oldukları Defterler
İşletme hesabına göre aşağıdaki defterler tutulur.
a) İşletme Hesabı Defteri,
b) Günlük Perakende Satış ve Hasılat Defteri
İsteğe Göre Tutulacak Defterler
İşletmelerin iş hacimlerine göre ve isteği bağlı olarak da defterler tutulur. Bu defterler hesapların detaylı takip edilebilmesi için tutulup tutulmaması tamamen serbest olan defterlerdir. Bunlar;
· Mal (emtia) defteri,
· Kasa defteri,
· Depo ve satın alma defteri,
· Müşteriler defteri,
· Bankalar defteri,
· Alacak Senetleri defteri,
· Borç senetleri defteri,
· Satıcılar defteri,
· Sabit Değerler ve Amortisman Defteri.
Defterlerin Tasdik Edilmesi
İşletmeler yasal olarak tuttukları defterleri kullanmadan önce notere tasdik ettirirler. Noter tasdiki, sayfalar numaralanarak her sayfa mühürlenip, defter sonuna defterin kaç sayfadan ibaret olduğunun yazılması yolu ile yapılır. Tasdik işlemi; işe başlarken, iş değiştirmeden önce, sınıf değiştirme durumunda ve hesap dönemi sonlarında yapılır.