Anakart Nedir?+Tarihçe+Anakartın Üstünde

Anakart Nedir?+Tarihçe+Anakartın Üstünde
Anakart Nedir? Yaklaşık 20 yıldır anakartlar bilgisayarların en önemli parçalarıdır. Anakartları yerine takılıp çıkabilen binalardan oluşmuş, bilgilerin gezdiği yollardan oluşan ve aynı elektrik sistemini kullanan geleceğin şehirleri gibi düşünebilirsiniz. Anakartlar bilgisayarın veri ve güç alt yapılarıdır.

Anakartlar yıllar önce kullanılan devre tahtalarının günümüze kadar değişerek gelmiş halleridir. Farklı işlerle uğraşan farklı devre kartları aynı tahta üzerinde benzer yuvalara takılırlar ve hepsi aynı kaynaktan elektrik alırlardı. Gelişen teknolojiyle birlikte anakart boyutları aynı kaldığı halde yaptıkları işler çok hızlı gelişti. Bu yazıda anakartların nasıl çalıştığını ve üzerindeki yuvaların ne işe yaradığını açıklamaya çalışacağız.

Tarihçe İlk anakart 1982 yılında IBM PC' ler de kullanıldı. Büyük devre elemanlarından oluşan bu kartın üzerinde Intel 8088 işlemci, BIOS ve işlemci, bellek ve çeşitli kartların takılabileceği yuvalar bulunuyordu. Eğer bu bilgisayara disket sürücü, paralel çıkış veya başka bir şey takmak isterseniz ona uygun bir kart alıp anakarta takmanız gerekiyordu. Bu yöntemde öncülüğü parçaların takılıp çıkarılmasını çok kolaylaştırarak Apple II yaptı. Bu yöntemi geliştirerek IBM ve Apple iki önemli şeye imza attılar:

• Bilgisayarlara özellik eklemeyi çok kolaylaştırmışlardır.
• Bilgisayarı, yaratıcı 3 grup üreticilere açmışlardır.

Farklı zamanlarda üretilmiş anakartların farklı biçim faktörleri vardır. Biçim faktörü aslında anakartın boyut, şekil ve tasarımıdır. Günümüzde yarım düzineden fazla biçim faktörü vardır. Bunlar hakkında ayrıntılı bilgiyi bir başka yazıda vereceğiz.

Anakartların değiştirilebilir parçalardan oluşması kullanıcılara kendilerine ve ihtiyaçlarına özgü bilgisayarlar oluşturmalarına yaramıştır.

Anakartın Üstünde Anakart çok katmanlı basılmış devre elemanından başka bir şey değildir. İz adı verilen ve karmaşık bir yol haritası oluşturan bakır devre yoları sinyalleri anakart üstünde bir yerden başka bir yere taşır. Çoklu katman üretim tekniği kullanılarak bazı katmanların işlemciye, BIOS'a yada belleğe veri taşırken bazı katmanlarında bunlardan bağımsız olarak voltaj ve toprak hattını kısa devre oluşturmadan taşıması sağlanmıştır. Yalıtılmış katmanlar karmaşık bir sandviç oluşturacak şekilde bir araya getirilir. Daha sonra yongalar ve yuvalar anakarta lehimlenir.

Örnekler MSI 694D Pro AR çift Pentium işlemci,5 PCI yuva, CNR( communications network riser- iletişim ağ yükselticisi), 4 USB yuvası ve anakarta bütünleşik ses kartı barındırıyor. Ayrıca anakart 133 Mhz veri yolu hızı ve UDMA 100 erişimi destekliyor ve ATX biçim faktöründe üretilmiş.

http://www.komer.com.tr/bilisim/motherboard1.jpg

Abit KT-7A AMD işlemci destekliyor ve KT-133A yonga setine sahip. Aşağıdaki resimde alttan üste doğru bir adet ISA, altı adet PCI ve bir adet AGP görünüyor. Ayrıca yonga setini soğutmak içinde özel bir fan kullanılmış.

http://www.komer.com.tr/bilisim/motherboard2.jpg

Veri Yolu Genişliği Pentium sınıfı işlemcilerin veri yolu genişliği 64 bit'tir. Bu işlemciye gelen ve giden veri yolunun genişliğidir. Bu yollar ve hızları gelişen teknoloji ve işlemcilerin ihtiyaçlarına göre değişmiştir. Tipik veri yolu isimleri ve anlamları aşağıdadır:

• Industry Standart Architecture (ISA): Endüstri Standart Mimari
• Extended Industry Standart Architecture (EISA): Gelişmiş Endüstri Standart Mimari
• Microchannel Architecture (MCA): Mikro Kanal Mimari
• VESA Local Bus (VLB): VESA Yerel Veriyolu
• Peripheral Component Interconnect (PCI): Çevresel Aygıt Bağlantı Birimi
• Accelerated Graphics Port (AGP): Hızlandırılmış Grafik Yuvası

Yonga Seti Yonga seti işlemcinin çalışması için gerekliği desteği sağlayan parçadır. Örnek olarak bir zamanlar çok kullanılan Intel 440BX yonga seti verilebilir. Yonga seti hangi hızda ve çeşitte işlemci, bellek ve yuva kullanıldığını belirlediğinden sistem için olmazsa olmaz parçalardandır. Anakart üzerindeki bir başka yonga ise Super I/O Controller'dır (Süper Giriş/Çıkış Denetleyicisi). Bu yonga disket sürücüsünü, klavye, fare, seri ve paralel çıkışları denetler. Bazı anakartlarda ek olarak USB, ses kartı, görüntü kartı gibi başka yongalar ve denetleyicilerde bulunabilir.

Soğutucular Hız, yoğunluk ve daha hızlı yonga seti tasarımları fazla ısı sorununu da beraberlerinde getirmişlerdir. Bunun için küçük pervaneler kullanılır. Bu soğutucular parçaların üzerine ısı emicilerle birlikte takılır. Isı emiciler araba radyatörü gibi çalışırlar yani soğumayı hızlandırmak için fazladan yüzey alanı yaratırlar.