-
linux komutları
linux komutları
Bash GNU işletim sistemi için bir shell ya da başka bir deyişle komut dili yorumlayıcısıdır. "Bourne-Again SHell" sözcüklerinde türetilmiş bir kısaltmadır. Unix&l039;in Bell Araştırma Laboratuarının yedinci sürümündeki, şu anki Unix kabuğu /bin/sh&l039;ın atasının yazarı Stephen Bourne&l039;a atfen bu isim verilmiştir.
Bir şekilde herhangi bir linux dağıtımını sistemimize kurduğumuz varsayalım. Bir konsol ( terminal ) çalıştırmak için KDE yada Gnome menulerinden faydalanabiliriz. Windowsa benzer olarak menude dolaşıp xterm, konsole yada gnome-terminal i çalıştırabilirsiniz. Bunların hepsi birer shell emulatörüdür ve işlevleri aynıdır. Peki bundan sonra ne yapacağız ? Aşağıda bir takım basit komutlar var evvela bunları öğrenmekle işe başlayabilirsiniz
l cd
Change Directory kelimelerinin ilk harfleri. Dos da oldugu gibi dizin degistirmeye yariyor. Misal cd /mnt dersiniz oraya gecersiniz.
l mount
Dosya sistemlerini mount etmeye yariyor. Misal l mount /dev/hda1 /mnt dediginizde hda1 partition i mnt dizinine mount edilir.
l umount
Mount ettiginiz dosya sistemini un mount eder.
l cp
Copy/Paste komutu. Örnek; l cp dosyaismi /home/tux derseniz o dosya belirttigimiz dizine yani /home/tux a kopyalanır.
l mv
Move. Dosyalari taşımak için kullanilir. Bu sefer kopyalamak yerine direk oraya taşırsınız. Örnek cp ile ayni.
l mkdir
Make Directory. Dizin oluşturmaya yarar. Örnek; l mkdir /home/tux/yenidizin derseniz. tux altinda yenidizin diye bir klasör oluşur.
l rm
Remove. Dosya yada dizin silmek için. Örnek l rm dosya1 dediginide dosya1 silinir.
l ls
List. Dos daki dir komutu ile ayni işlevde. İçinde bulundugunuz dizinin içerigini gösterir.
l pwd
print name of working directory. İçinde bulundugunuz dizini gösterir.
l df
Disk kullanimi hakkinda bilgi verir. Ne kadar kullanimda, ne kadar bos yer var gibi.
l free
Ne kadar RAM ve swap kullandiginizi gösterir.
l locate
Dosya yada dizinin yerini belirlemekte kullanılır. Örnek; l locate dosyaismi
l updatedb
locate komutunun kullandigi database i günceller.
l chmod
Dosya yada dizinin izinlerini değiştirmek için kullanilir. Örnek l chmod 755 dosya2 derseniz dosya2 nin izinleri 755 olur.
l head
Bir text dosyasinin ilk satirlarini görmenizi saglar. Kac satir görmek istediginizide belirtebilirsiniz. Örnek head -10 dosya3.txt derseniz dosya3.txt nin ilk 10 satirini gösterir.
l tail
Head den farkli olarak txt nin son satirlarini gösterir.
l man
Herhangi bir komut ile ilgili manual&l039;i yani kullanim klavuzunu gösterir. Örnek; l man tail
l clear
Konsol ekranini temizler..
l top
Kullanimda olan programlari listeler, ne kadar memory kullandiklarini yazar, islemci istatistiklerini gösterir vb.
l ps
Process Status. PID ( Process ID ) leri ile birlikte kullanimda olan programlari listeler. lps -au derseniz all users-bütün kullanicilar için process leri verir.
l su
Super User. konsolda root haklariyla oturum acmanizi saglar.
l passwd
Şifre değiştirmek için kullanilir. root iseniz ve baska bir kullanicinin şifresini değiştirecekseniz lpasswd kullaniciadi seklinde kullanmalisiniz.
l whoami
Kullanici isminizi görüntüler.
l date
Tarihi ve saati gösterir.
l reboot
Sistemi yeniden baslatir.
l lsmod
Yüklü olan kernel modüllerini gösterir.
l tar -zxvf dosyaismi.tar.gz
.tar.gz yada .tgz uzantili sıkıştırılmış dosyaları (tarball) açmanızı saglar. Örnek; l tar -zxvf dosya4.tar.gz
l tar -xvf dosyaismi.tar
.tar uzantili tarball lari acmanizi saglar.
l gunzip dosyaismi.gz
.gz veya .z uzantili sıkıştırılmış dosyalari acmanizi saglar.
l shutdown
Sistemi kapatir. Lakin parametre girmeniz gerekir. -h halt anlamina gelir sistem kapanir. -r reboot anlamina gelir.Sistemi o anda kapatmak için l shutdown -h now yazmaniz yeterli.
