Mühayee ne demektir?

Mühayee ne demektir?Sual: (Ev, tarla, zamanla veya mekân ile mühayee olunur) ne demektir?
CEVAP
Mühayee, mülkiyeti ortak olan bir malın getirilerinin ortaklar arasında bölüşülmesi demektir. Bunlar yani ev, tarla, hacimle ölçülmediği veya tartılmadıkları için kendilerinden farklı faydalanmak faiz olmaz demektir. Birkaç örnek verelim:

1- İki kişinin, farklı değerlerde ortak iki evi olsa, uyuşurlarsa, iyi evde birisi, kötü evde ötekinin oturması caizdir.

2- Biri diğerinden kıymetli olsa da, ortak oldukları evde ortağın birisinin oturması, diğerinin tarlayı ekmesicaizdir.

3- Ortak tek ev olsa, bir sene birisinin, öteki sene diğerinin oturması caizdir. Tarla da bunun gibidir, bir sene birisinin, öteki sene diğerinin ekmesi caizdir.

Sual: (Ağaç, yün, süt gibi ayn [misli, benzeri] olan şeylerde mühayee olmaz. Eğer, bunları mühayee edip, hisselerinde hâsıl olan farkı helalleşseler, yine helal olmaz) ne demektir?
CEVAP
Hacimle ölçülen veya tartılabilen şeyleri, ölçmeden paylaşmak faiz olur demektir. Birkaç örnek verelim:

1- Bir ağaçtaki meyveleri bir yıl ortağın birisi, öteki yıl diğer ortağın alması caiz olmaz. Her yılınkini eşit olarak paylaşmaları gerekir.

2- Meyve bahçesi varsa, ağaçlar çoksa, belli sayıdaki ağaçların meyvesini ortağın birisi, diğer ağaçtakileri de ortağın biri alamaz. Hepsinin toplanıp bölüşülmesi gerekir.

3- İnek tek ise, ineği bir gün biri sağsa, öteki gün diğeri sağsa yahut bir ay biri sağsa, bir ay öteki sağsa caiz olmaz. Her gün alınan sütün eşit olarak paylaşılması gerekir.

4- İnekler, koyunlar çoksa, hayvanların bir kısmını biri sağsa, ötekilerini de diğer ortak sağsa caiz olmaz. Her gün sağılan sütleri ortakların her gün paylaşmaları gerekir.

5- Ortak olan koyunların yününü bir yıl biri, diğer yıl öteki kırkıp alsa, caiz olmaz. Her yıl kırkılıp, eşit olarak ortaklar arasında paylaşılır.

6- Koyunların yarısının yününü birisi alsa, diğer yarısını da öteki ortak alsa caiz olmaz. Hepsi kırkılıp, eşit olarak ortaklar arasında paylaşılır.

7- Birkaç tarladan çıkan buğdayın veya başka mahsulün değerine göre paylaşmak caiz olmaz. On teneke iyi buğday yerine ötekinin 11 teneke kalitesiz buğday alması caiz değildir. Kalitesiz de olsa eşit olarak paylaşmaları gerekir.