Cenaze Adabı


SORU: Ölüm ve cenazede izlememiz gereken edepler nelerdir?
CEVAP: Diyebiliriz ki müslümanm cenazeye katılması halinde uyacağı en önemli edep, ömrü ne kadar uzasa, nihayet kendisinin de öleceğini hatırlamasıdır. Nitekim Kur'an'da şöyle buyuruluyor:
Her canlı ölümü tadacaktır. Elbette kıyamet günü yaptıklarınızın karşılığı size tastamam verilecektir. Kim cehennemden uzaklaştırı*lıp cennete konursa, o gerçekten kurtuluşa ermiştir. Bu dünya ha*yatı ise aldatma metaından başka bir şey değildir. (Âl-i İmran/185)
İnsana yaraşan bu sonuçtan ibret almaktır. Eğer insanın aile birey*lerinden birisi vefat ederse, İslâm dini bağırıp çağırmaksızın, dövünüp feryat etmeksizin ağlamayı mubah kılmıştır.
Rivayet olunduğuna göre Hz. Peygamber oğlu İbrahim'in vefat et*mesi üzerine ağladı ve şöyle buyurdu:
Göz ağlar, kalp üzülür. Fakat biz rabbimizin gazabını çekecek şeyler söylemeyiz. Ey İbrahim sen(in vefatin)dan ötürü üzgünüz.
Hz. Peygamber bir diğer hadisinde: "(Ölüm karşısında) yüzünü tokatlayan, yakasını yırtan, cahiliyet yoluna çağıran bizd'en değildir" buyurmuştur.
Fıkıh âlimleri, kadının ölen bir yakını için üç gün yas tutmasının caiz olduğunu söylemişlerdir. Bu süre kocası öldüğü takdirde dört ay on gündür. Buradaki yas tutmaktan maksat, süslenmemek ve cicili bi*cili giysiler giymemektir.
Cenazenin kefenini, hayatında giyindiği Ölçü dikkate alınarak sa*vurganlığa kaçmadan orta derecede yapmak da cenaze ile ilgili edep*lerdendir.
Yüksek sesle Kur'an okuyarak, ilahi veya benzeri şeyler söyleye*rek cenaze götürmek doğru değildir. Halktan böyle yapanlar vardır. Bunlann hepsi bid'attir. Cenazenin önünde veya arkasında yürümek caizdir. Cenazenin peşinden kadınlar gitmez.
Kabrin yerden bir karıştan fazla yüksek olmaması da İslâmi bir edeptir.
Başsağlığı dileği vefattan sonra üç gün içerisinde yapılır.
Cenaze merasimi sırasında çadırlar kurup (oturmak üzere) sıralar koymak, vefattan sonra cuma geceleri, kırkıncı gece ve yıldönümü gi*bi zamanlarda merasimler yapmak bid'attir, İslâm'da yeri yoktur.