Konu: Ameller Niyetlere Göredir

İnsan her hangi bir hayır yaptığı zaman, onu Allah için yapması gerekir. İnsan her yaptığını Allah-u Zülcelal'in rızasına çevirebilir. İnsan, sabah işe gitmek için evinden çıkarken: "Ya Rabbi! Aile efradımın nafakasını üzerime vacip ettin. Bir misafir geldiğinde ona ikram etmek için ve sadaka vermek için işime gidiyorum." dediği zaman, insanın bu işi de ibadet sayılır.
Salim, Abdullah'ın oğlu, Abdullah da Hz. Ömer'in oğludur. Demek ki Salim, Hz. Ömer'in torunlarından bir tanesidir. Salim, zamanında halife olan Ömer bin Abdulaziz'e bir mektup gönderdi. Bu mektupta şöyle demiştir: "Ey Halife! İyi bil ki; Allah'ın kuluna yardımı, kulun niyeti ölçüsündedir. Kimin niyeti sağlam ve tam olursa, Allah'ın ona yardımı tam olur. Kimin niyeti sağlam ve tam değilse, Allah'ın yardımı da o nisbet de azalmış olur."
Kişinin bütün amelleri niyetine bağlıdır. İnsan niyetini Allah için yapmak zorundadır. Niyetin Allah için olması ise nefsin arzu ve isteklerinden uzak tutulmasıdır. Hz. Peygamber (S.A.V) bir hadis-i şerifte şöyle buyurmuştur: "Muhakkak ameller niyetlere göredir. (eline geçecek ancak odur.) Kimin hicreti Allah'a ve Resulü'ne ise onun hicreti Allah'a ve Resulü'ne sayılır. Kimin hicreti kazanmak istediği dünyalığa yahud nikahlamayı düşündüğü bir kadınaysa, onun hicreti niyet ettiği bu şeylere olmuştur." (Buhari, Müslim, Tirmizi)
Bu hadis-i şeriften anlaşıldığına göre, bizden ne isteniyorsa bunu iyice düşünmek ve kavramak lazımdır. Bu da halis niyete bağlı bir şeydir. Halis niyetle yapılan bir amele ne kadar mükafat verildiği buradan anlaşılmaktadır. Çünkü Allah-u Zülcelal niyetlere göre mükafat vermektedir. Mesela bir kişi ilim okumaya gitmek istese ve: "Ben ilim öğrenip hem kendim amel yapacağım ve hemde başka insanlara da öğreteceğim." gibi bir niyet içerisinde olsa, onun niyeti Allah içindir ve Allah-u Zülcelal o niyete göre mükafat verecektir. Bunun tersine ilim öğrenmeye giderken bir mal elde etmek yada bir kadın nikahlamak için gitmişse bunun hicreti bu şeylere olmuş olur. Ve bunun halis niyetle bir alakası yoktur.
Bir başka misal: İnsan başkalarına sohbet ederken, "Bu adam ne güzel sohbet yapıyor" desinler diye sohbet ederse onun mükafatı ancak o kadardır. Ama kendi nefsini vaaz yapıyor gibi, mü'min kardeşlerinin de amel yapması için halis bir niyetle sohbet yaparsa, Allahu Zülcelal onun niyetine göre kat kat mükafat verir. Yukarıda geçen hadis-i şerifin ışığı altında insan kendisine çekidüzen vermelidir ki, bütün ameller de niyetin sadece ve sadece Allah için olması gereklidir. Anlatıldığına göre, kıyamet günü insanların amel defterleri ellerine verildiği vakit bir kul amel defterinde hac, zekat, sadaka gibi sevapların yazılmış olduğunu görür ve: "Bunları ben yapmamıştım. Herhalde bu benim amel defterim değildir." der. Böyle düşünürken Allah-u Zülcelal tarafından: "Ey kulum! Bu senin amel defterindir." diye bir nida gelir. Kul: "Ya Rabbi! Bu amellerin hiç birisini ben yapmadım." deyince, Allah-u Zülcelal tarafından tekrar şöyle bir nida gelir:
"Ey kulum! Evet yapmadın ama; keşke benim malım olsaydı sadaka verseydim, keşke imkanım olsaydı hacca gitseydim, keşke gücüm olsaydı da bir camii yaptırsaydım diyerek, bunları yapmak için niyetin benim için idi. Niyetinin benim için olmasından dolayı bunların, amel defterine sanki yapmış gibi sevapları yazıldı."
Hz. Peygamber (S.A.V) bir hadis-i şerifte şöyle buyurmuştur: "Bir kimse iyi amel işleyene imrenip, 'keşke imkanım olsaydı bende o ameli işleseydim' derse, niyeti iyi amel yerine geçer ve bir kimse kötü amel işleyene özenip, 'Keşke imkanım olsaydı bende o ameli işleseydim' derse bunun niyeti de kötü amel yerine geçer." (Tirmizi, İbn Mace)
Bu hadis-i şeriften anlaşıldığına göre, bir kişi herhangi bir kimsenin bir hayrına gıpta edipte, "Keşke benim de malım olsaydı, bende sadaka verseydim ve yahud bir kişi ilim okumuştur ve insanlara faydası vardır, keşke bende ilim okusaydım da hem kendim ve hemde başkalarına öğretseydim" diyerek insan samimi olarak niyet ederse, o kişi sanki bu amelleri yapmış gibi Allah-u Zülcelal ona mükafat verecektir.
Bunun karşısında, bir kişi herhangi bir kimsenin kötü amellerine gıpta edipte, "Keşke benim imkanım olsaydı da böyle yapsaydım, mesela param olsaydı da bende kumar oynasaydım" derse, o günahı zahiren işlemese bile sanki işlemiş gibi olur. Nitekim anlatıldığına göre, adamın biri iyice acıktığı bir sırada, yolu kumdan bir tepeye uğradı. Aç olan midesi ile kuma bir baktı ve: "Keşke bu kum yığını bir un olsa ben bunu bütün yoksullara dağıtırdım." dedi. Allah-u Zülcelal o zamanın Peygamberine şöyle vahyederek: "O adama git söyle, Allah senin sadakanı kabul ve iyi niyetine teşekkür ediyor, o kadar sevapta senin defterine yazıyor." buyurdu.
İşte niyet böyledir. Niyet etmek çok kolay olup hiçbir zahmeti de yoktur. Salih amellere niyetin mükafatı kat kat fazladır. Bir insan bütün gücünü sarfederek hacca gidiyor, sadaka veriyor ve ancak bunları amel defterine yazdırabiliyor. Fakat hakiki niyetle insan yorulmadan zahmet çekmeden aynı sevaba erebiliyor. Onun için her insan Allah-u Zülcelal'in rızasını kazanabilmek için, O'nun razı olabileceği herşeye halis niyetle yaklaşması lazımdır.
Şimdi hepimiz iyice düşünelim! Allah-u Zülcelal, Hz. Peygamber (S.A.V)'i öyle insanların içine gönderdi ki; onlar, kızlarını diri diri toprağa gömüyorlardı. Kadın-erkek karışık, hayvan gibi birbirlerine karışıyorlardı. Allah'ı tanımayıp, elleri ile yaptıkları putlara ibadet ediyorlardı. Fakat, Hz. Peygamber (S.A.V)'ın niyeti çok halis olduğu için, Allah-u Zülcelal de ona göre kuvvet verdi. Hz. Peygamber (S.A.V), o kadar çok eziyet ve meşakkatlerle karşılaşmasına rağmen, Allah-u Zülcelal için sabretti.

Seyda Muhammed Konyevi Hz. (K.S.)

Rabbim niyetlerimizi güzelleştirsin ...Emeğine sağlık... Rabbim ebeden razı olsun