İnsan nasıl yaşarsa öyle ölür!”

Rebî bin Heysem hazretleri ü teâlâ’nın verdiği nimetlerden şükrünü ifâ edebilmek ve ömür sermayesini kullanarak âhiret için dünyadan azık toplamak lâzım olduğunu bilir ve bu yollardan Rabbini tanıyıp ona kavuşmaya çalışırdı. Hatta evinde bir mezar kazdı. O mezarda yatar uyurdu ve Mü'’inûn sûresi 99.ncu "Ey Rabbim! Beni dünyaya gönder de iyi amelde bulunayım” âyetini okur sonra kalkar ve kendi kendine “Ey Rebî! İstediğin reddedilip geri dönemiyeceğin gün gelmeden fırsatı ganîmet bilerek Rabbine ibâdet eyle” derdi.

Rebî bin Heysem’e “Nasıl sabahladın?” diye sorulduğunda “Zayıf ve günahkâr olduğumuz halde sabahladık. Rızkımızı yiyor ve ecelimizi bekliyoruz” derdi.

Hikmetli sözleri çoktur. Kalblere tesir eden sözlerinden bazıları şunlardır:

“Bir âlim nasıl olur da ilmine riyâ karıştırabilir? Çünkü o bilir ki ’ın rızası olmaksızın elde edilen ilim başından bozuktur. O halde bozuk bâtıl olan bir şeyle insanlara nasıl gösterişte bulunabilir?”


Bir bayram günü kurbanını kestiği zaman “Ey ım senin rızânı kazanmanın kendi nefsimi kurban etmekte olduğunu bilsem izzet ve celâlin hakkı için söylüyorum ki onu kurban ederdim!”

“İnsan ölüm zamanından önce nasıl yaşarsa ruhunu o hâl üzere teslim eder. Ben mala paraya karşı çok ihtiraslı ve insanları çok çekiştiren bir adamı hastalandığında ziyaret etmiştim. Son anlarını yaşıyordu. Yanında otururken onun duyup okuması için “lâ ilâhe illallah” kelime-i tevhidini okuyordum. O ise her defasında para saymakla meşgul oluyordu.”

“Bazan kendi kendine şöyle derdi: “Ey Rebî! Dağlar ve yeryüzü müthiş bir sarsıntı ile sarsılıp parça parça dağılarak kıyâmet koptuğu zaman senin halin nice olur?”

“Dünyada bir kimsenin hüznü müslümanın hüznünden daha fazla olamaz. Çünkü mü’min hayatta lâzım olacak nafakasını kazanmak hususunda dünya ehlinin çektiği hüzün ve meşakkatlara katlanmaktadır. Bir de onun dünya ehlinden fazla olarak âhiretini kazanmak hüzün ve kederi vardır.”

“İnsanın beklediklerinde ölümden daha hayırlısı yoktur.”

“Bir mezarlığa uğrayıp da oradakilere duâ etmeyen ve kendini düşünmeyen kimse hem kendine ve hem de kabirdekilere ihanet etmiş sayılır.”