Kur'an okuma adabı

[Kartal__13]

Kur'an okumak yüksek bir dikkati gerektirir Kuran okumak bir ibadettir. Her bir harfine sevap verilir. Ve her Müslüman; hayatının, gününün değişik saatlerinde bu ibadeti yerine getirmeye çalışır. Kuran okurken ön hazırlık olarak muhakkak yerine getirmemiz gereken husus, gusül abdestini almamız gerektiren bir hal varsa onu yerine getirmiş olmamızdır. Cünüp, hayız ve nifas halinde olan, dua ayetleri hariç Kur'an okuyamaz.




Müslümanların Kuran okuması için zorlaştırıcı kurallar getirmenin pek bir yararı yoktur. Aşağıdaki maddeler sıralanırken de böyle bir gaye güdülmemiştir. Ancak şu husus hiçbir zaman unutulmamalıdır ki; Kur'an okuyan kişi Yüce Allah'la bir diyaloga geçiyor demektir. Allah'la yapılacak bu kitabî görüşmeye de, Müslüman, bazı ön hazırlıklarla gelmedir.
Aşağıda belirlediğimiz maddeler adap çizgisindeki kurallardır. Kur'an'dan alacağımız feyiz ve bereketin kalıcı olmasına katkı sağlayacak hususlardır. Çoğunun farz anlamında bir mecburiyeti yoktur. Ancak yerine getirilmesi de güzel görülmekte olup, Peygamber Efendimizin uyguladığı işlerdir.
Şunu da hemen belirtelim ki amaç; Kur'an'la, onun içeriğiyle tanışmak, anlamak ve yaşamaktır. Bunu sağlamak için herkes gereken hassasiyetle kendine bir yol çizecektir.
Kur'an okuma adabı için bazı kurallar

1. Abdest almak. Abdestsiz okunabilse bile bu durum hoş görülmemektedir. Hayız, nifas ve cünüp iken, dua ayetleri hariç kesinlikle okunmaz.
2. Mümkünse kıbleye dönmek...
3. Temiz bir yerde olmak. Hamam, lavabo, haram işlenen, oyun oynanan, içki içilen mekânlarda Kur'an okunmaz.
4. Elbisenin temiz olması. İdrar, kan, pislik bulaşmış bir elbiseyle Kuran okunmaz. Boyalı veya çamurlu iş elbiseleri olanlar için bir sakınca yoktur.
5. Euzu besmele ile başlamak.
6. Okurken esnediğimizde beklemek...
7. Günün her vaktinde mümkün olmakla birlikte, şafak ve gece vakti okumak daha bereketlidir.
8. Bulunduğumuz yerde gürültü veya başka bir program varsa ya sessiz okumalı veya ertelemeliyiz.
9. Mümkünse oturarak okumak... Ancak ayakta, yürüyerek, yatarak, vasıtada okumanın da bir sakıncası yoktur, üstelik bunun farklı bir güzelliği de vardır.
10. Sesimizi güzelleştirerek, gülmekten ve laubali hareketlerden kaçınarak okumak... Gereği yokken yüksek sesle okumamak.
11. Manasını düşünerek okumak... Arapça bilmiyorsak meal ve tefsirden muhakkak okumak...
12. Rahmet, cennet ve müjde ayetlerini okurken sevinmek, sesimizi hafifçe yükseltmek, azap ve cehennem ayetleri okurken sesi düşürmek ve azaptan Allah'a sığınmak gerekir.
13. Tecvid kurallarına uymak, harf, hareke ve mahreçlere dikkat etmek...
14. Kuran okuma sona erince 'Sadakallahül azim: Yüce Allah doğru söyledi, tasdik ediyorum' demek...
15. Okuma bitince Kur'an'ı açık tutmamak, yüksek bir yere koymak, üzerine bir şeyler koymamak...
16. Manasını bilmediğimiz ayetlere kafadan anlamlar ve yorumlar getirmemek...
17. Secde ayetleri okunmuşsa hemen veya bitirdikten sonra secde etmek...
18. Duha suresinden itibaren besmeleden önce tekbir getirmek...
19. Kalkmadan önce kısa bir dua ve Fatiha okumak...
20. Günde en az bir sayfa da olsa mealiyle okumak, böylece Allah'la günlük bir bağ kurmak... Bundan daha büyük bir zevk ve haz duyulamaz.
Kur'an'ın temel konuları

1. İman ve tevhid: Allah'ın varlığı ve birliği başta olmak üzere sıfatları, isimleri ve yaratıcılığıyla ilgili ayetler.
2. Nübüvvet: Başta Hz. Muhammed (sav) olmak üzere peygamberler ve peygamberlik, kitaplar ve melekler ile ilgili ayetler.
3. Ahiret (Kıyamet): Öldükten sonra hayatın varlığı, hesap, mizan.
4. Cennet ve Cehennem (Vaad ve vaid): Allah'ın emirlerine uyan ve yasaklarından kaçınanların cennetle mükâfatlandırılacağı, Allah'a isyan edenlerin de cehennemle cezalandırılacağı.
5. İbadetler: Bir müminin yapmakla yükümlü olduğu namaz, oruç, hac, zekât gibi ibadetler.
6. Muamelat (İslam Hukuku): Fert, toplum ve devlet ilişkilerini düzenleyen bir takım hükümler, hukuk kuralları. Alışveriş, emanet, bağış, vasiyet, miras, aile hayatı, nikâh ve boşanma gibi temel hükümler.
7. Ukubat (İslam Ceza Hukuku): Toplumun düzenini bozan, temel hak ve hürriyetleri tehdit eden ve insan haklarını çiğneyen kişilere uygulanacak cezalar.
8. Ahlak: Kişinin her zaman ve zemine uyması gereken; ana-babaya hürmet, insanlara iyi davranma, haram olan şeyler, kötülükler ve bunlardan kaçınma, doğruluk, merhamet, sevgi... gibi konular.
9. Nasihat ve tavsiyeler: Allah'ı, ahireti, hesabı unutmama, dünyaya bağlanmama gibi konulardaki tavsiyeler.
10. İlmi gerçekler ve tefekkür: Aklımızı kullanma, tefekkür etme, kâinatta var olan hakikatleri araştırma emirleri.
11. Geçmiş milletlerin kıssaları: Eski dönemlerde yaşamış peygamberler, kötülük önderleri ve değişik toplumlardan bahseden olaylar.
12. Dua ve zikir: Allah'la irtibatı sürekli kılacak dua ve Allah'ı anma ifadeleri.
13. Cihad ve şehadet: Dini ve kutsal olanı korumaya yönelik, sürekli diri ve canlı olmayı, hazırlıklı olup gerektiğinde Allah yolunda canımızı vermemizi emreden ayetler.


Kaynak: Mehmet Nezir