Uykunuzu da bir dinlenme kıldık! (Nebe 9)


Uyku nedir?

Kişinin hissi veya diğer uyarılarla uyandırılabildiği tabii ve normal olan şuursuzluk haline uyku denir. Uyku yaradan Allah'ın insanın yaradılış gayesine uygun olarak hayatının içerisine yerleştirdiği en büyük nimetlerden birisidir. Uyku insan için bir dinlenmedir.
Uyku ihtiyacı her insan için sabit değildir. Yaşa, mesleğe, sosyo-ekonomik çevreye ve daha birçok faktöre bağlı olarak değişiklik gösterir.
Kim ne kadar uyumalıdır?

1- Bir aylık bebek bir günün 21 saatini,
2- 6 aylık bebek 18 saatini,
3- 1 yaşındaki çocuk 15 saatini,
4- 4 yaşındaki çocuk 12 saatini,
5- 12 yaşındaki bir çocuk ise 10 saatini uyumalıdır.
6- Erişkin birisi için bu 8 saattir.
Fakat ruhi ve bedeni yönden çok sıhhatli kimselerde 4-5 saate inebildiği gibi bazı hastalıklarda 10-12 saate kadar yükselebilir. Her şahsın kendi durumuna göre belirli bir uyku ihtiyacı vardır. Buna göre uyku düzeni bozulmamalıdır.
Uyku düzeni bozulursa...

1- Uyumanın gecikmesi halinde davranış, sinir sistemi ve bütün vücutta negatif yönde değişmeler olur.
2- Huzursuzluk,
3- Baş ağrısı
4- Unutma,
5- Anlamada zorluk,
6- Konsantrasyonda zayıflık,
7- Solunum sistemi gibi bazı vücut sistemlerinde rahatsızlıklar görülür.
Uykunun normalden fazla olmasının ise hiçbir faydası bulunmadığı gibi birçok zararları olabilir. Migren başta olmak üzere çeşitli baş ağrıları, dikkat bozuklukları, fizik ve mental beceriksizlikler bunlardan bazılarıdır. Vakit kaybı ise en büyük zarardır. Bu yüzden küçük yaştan itibaren belirli bir çalışma temposu ve buna uygun bir uyku ihtiyacının teşekkül etmesine çalışmalıdır.
Güneş ışıklarının yayılmaya başlamasından sonra uykuya devam etmek, gündüz çalışan biri için gece uyumak değildir. Bu şahıs gündüzün ilk saatlerini uykuda, gece uyuması gereken saatlerin ilk birkaçını da uyanıklıkta geçiriyor demektir. Bu durum kişinin biyolojik zaman kalıbına uygun olmadığı için sağlığına menfi yönde tesir eder.
Gündüz çalışıp, gece uyuyan bir insan ihtiyacı olan uykunun küçük de olsa bir bölümünü gece yarısından önce uyumalıdır. Böyle olursa, güneş ışıkları yayılmaya başlamadan önce rahatlıkla uyanır ve önünde sağlıklı büyük bir gün mevcut olur. Tabii bu husus sıhhatine ve hayatının her anına büyük kıymet verenler içindir. Bu şekilde uyuyan bir şahıs, günün öğle vaktinde, uyku dalgalarının ağır bastığı bir zamanda bir müddet daha uyursa, vücudunun biyolojik ritmi tam manasıyla bir denge kazanır.
Uykusuzluğa karşı 15 öneri

1- Uyumadan 1, 5 saat önce bir şeyler yiyip için. Ama her şeyi değil! Yiyeceklerde şu özellikler olmalı:
a- Sindirim sisteminizi yormayacak,
b- Kaslarınızı gevşetip, sakinleştirecek, etmeyeceksiniz.
c- Seratonin (mutluluk) hormonu,
d- Melatonin (uyku) hormonlarını harekete geçirecek,
e- Muz, papatya çayı, ılık süt, bir kaşık baldan yiyebilir ve içebilirsiniz.
2- Rahat bir yatak seçin.
3- Odanızın aşırı sıcak veya soğuk olmamasına dikkat edin.
4- Aynı saatte kalkıp, aynı saatte yatmaya özen gösterin. Saatinizi kurun ve hep aynı saatte kalkmaya gayret edin. İyi uyumamışsanız bile!
5- Uykunuz gelmediyse kendinizi uyumaya zorlamayın.
6- Açken uyumaya çalışmayın ama yatmadan önce kan şekerinizi yükseltebilecek reçel, bal, şeker, çikolata gibi yiyecekleri yemeyin.
7- Öğleden sonraları çay, kahve içmeyin. Alkolden ve sigaradan uzak durun.
8- Hafta sonlarında gereğinden fazla uyuyup, dengenizi bozmayın.
9- Geceleri vücudunuzu gevşetin. Yatmadan önce sıcak bir duş alın.
10- Yatak odanıza televizyon koymayın, geceleri uzun süre televizyon seyretmeyin.
11- Yatmadan 1-2 saat önce su ve diğer içecekleri kesin. Tuvalete gitme ihtiyacı meydana getirip uykunuzu bozabilir.
12- Aşırı yüksek sesle öten alarm saatleri kullanmayın. Strese yol açar. Uykunuzu düzene soktuktan sonra vücudunuzun doğal saati Allah'ın izniyle zaten sizi uyandıracak, bir zaman sonra saat kullanma ihtiyacı hissetmeyeceksiniz.
13- Yatakta okuyacağınız kitaplar hafif kitaplar olsun.
14- Yatağa girmeden önce endişelerinizi gidermeye, stres meydana getiren sorunları çözmeye çalışın. Yazmak, hatıra defteri tutmak iyi bir çözüm olabilir.
15- Uyumadan önce abdest alın ve Nebe suresi 9. ayeti 7 kere okuyun. Allah' ın izniyle daha kolay uyuyabilirsiniz. İyi uykular.
Uyku problemi anketi

Aşağıdaki belirtilerden size en fazla uyanları işaretleyiniz.
1- Kafama üşüşen düşünceler uyumama engel oluyor.
2- Genellikle gece yarısı uyanıyorum ve tekrar uykuya dalamıyorum.
3- Her şey hakkında endişeleniyorum ve gevşemekte zorluk çekiyorum.
4- Sabahları kalkmak istediğim saatten daha erken uyanıyorum.
5- Uykuya dalmadan önce yarım saatten uzun süre yatakta uyanık yatıyorum .
6- Üzüntülü ve depresyondayım; uykuya dalmaktan korkuyorum.
7- Yüksek sesle horladığımı söylüyorlar.
8- Uyandığımda ben hatırlamasam da uyku sırasında nefesimin kesildiğini ya da boğulur gibi nefes almaya çalıştığımı söylüyorlar.
9- Yüksek tansiyonum var.
10- Arkadaşlarım ve ailem son zamanlarda karakterimin değiştiğini söylüyorlar.
11- Kilo aldım.
12- Gece boyunca çok terliyorum.
13- Geceleri kalbim düzensiz atıyor, çarpıntım oluyor.
14- Sabahları başım ağrıyor.
15- Cinsel isteğimde azalma var.
Değerlendirme

1-6 no'lu sorular insomnia yakınması olan kişilerin tanınmasına yardımcı olur.
7-15 no'lu sorularla uyku apnesi tanısı konması kolaylaşır.
Bu sorunlar sizde varsa lütfen bir uzmana başvurunuz.
Kaynak:milligazete.com.tr