Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) = 1

Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB)

Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) toplumda oldukça sık görülen ve klinik tedaviyle özellikle erken dönemde tespit edilebilmesi halinde oldukça başarılı sonuçlar alınabilen bir bozukluktur.

DEHB üç temel belirtiden oluşur:

• Dikkat Eksikliği

• Aşırı Hareketlilik (Hiperaktivite)

• Dürtüsellik (Aşırı tepki vermek dürtülerini kontrol edememek)

Bu belirtiler öğrenme bozukluklarına yol açabilir.

Dikkat Eksikliği Belirtileri :

• Ayrıntılara dikkat etmekte zorluk ya da okul

• Dikkat gerektiren görevler ya da işlerde dikkati sürdürme güçlüğü

• Birisiyle yüz yüze konuşurken dinlemede güçlük çekme

• Okul aaaalerini ya da işyerinde verilen görevleri bitirmekte zorlanma verilen yönergeleri izlemekte zorluk çekme

• Görevleri ve etkinlikleri düzenleme

• Uzun zihinsel çaba gerektiren işlerden kaçınma

• Görev ve etkinlikler için gereken eşyaları kaybetme

• Dikkatin kolayca dağılması

• Günlük etkinliklerde unutkanlık

Bu dokuz belirtiden altısı varsa böyle bir kişide DEHB’den söz edilebilir.

Aşırı Hareketlilik Belirtileri :

• El ve ayakların kıpır kıpır olması

• Oturulması gereken durumlarda yerinden kalkma

• Koşuşturup durma ya da huzursuzluk hissi

• Boş zaman faaliyetlerini sessizce yapmakta güçlük

• Sürekli hareket halinde olma ya da sanki motor takılıymış gibi hareket etme

• Çok konuşma

Dürtüsellik :

• Sorulan soru tamamlanmadan yanıt verme

• Sıra beklemede zorluk çekme

• Başkalarının işine karışma ya da konuşmalarını bölme





Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğunda Sık Görülen Diğer Belirtiler

• Hedeflerine ulaşamama ve başarısızlık hissi

• Başlanan işi bitirememe ya da işe başlama güçlüğü

• Aynı anda pek çok işle uğraşma ancak bu işleri takip ve tamamlamakta güçlük çekme

• Aklına geleni o anda söyleme eğilimi

• Sık sık büyük heyecenlar peşinde koşma

• Kolay sıkılma

• Herkes tarafından izlenen yolları ve kuralları uygulamamak

• Sabırsızlık

• Düşünmeden hareket etme

• Aniden parlama tepki gösterme

• Ayak sallama ayak vurma

• Strese karşı aşırı duyarlılık

• Zamanı ayarlamakta güçlük

• Unutkanlık

• Sözel veya fiziksel saldırganlık

• Alkol ve madde kullanımı



Birçok çocuk sadece belirli durumlarda değil bir çok durumda olması beklenir.

ALT TİPLER :

DEHB farklı bulguların ön planda oluşuna göre çeşitli alt tiplere ayrılır.

• Dikkat eksikliğinin baskın olduğu tip

• Hiperaktif-tepkisel alt tip

• Bileşik tip

Aşırı hareketlilik ve tepkiselliğin baskın olduğu tipte aşırı hareketlilik dolaşır ve sınıftan çıkıp gidebilirler. Sık sık tuvalete gitmek isterler. Fazla ses çıkarıp çok ve yersiz konuşabilirler. Konuşunca çok yüksek sesle ve hızlı konuştukları için dikkat çekebilirler. Başkalarının konuşmasını kesebilirler. Hem dikkat eksikliğinin hem de aşırı hareketliliğin birlikte olduğu (bileşik tip) durumlarda ebeveynler ve kardeşler bu çocukların davranışlarından şikayet ederler. Kardeş geçimsizliği ön plandadır.



KLİNİK BULGULAR

Dikkat Azlığı : Ailelerin ve öğretmenlerin en çok yakındığı bulgudur. Genellikle “sesleniyorum öğrendiklerini unutmasına ve başarısızlığa neden olur.

Aşırı Hareketlilik : Daha anne karnında “kıpır kıpır” olarak tanımlanırlar. Yerinde duramama hatta tv izlerken bile ortaya çıkar.

Tepkisellik : Davranışları kontrol edememek başkalarının sözlerini kesmek tepkiselliği en sık rastlanan sonuçlarındandır. Çoğu kez bu çocuklar çevreleri tarafından “ gözü kara” olarak nitelenirler.

Dil Gelişimi : Dilin kontrolünde sorun vardır. Hızlı konuşma telafuz hataları sık görülür.

Bellek : Söylenen dikkat etmeme ve algılamadaki bozukluk öğrendiklerini unuttuğu kanısı uyandırır. Sorun dikkatini topladığında bilgiyi öğrenmek ve depolamakta değil aaaa unutması daha çok dikkat eksikliğine bağlıdır.

Zamanlama ve planlama : Dersi ve görevi zamanında yetiştirmesi çantalar sık sık tartışma konusu olur.

Uyku Sorunları : Uyku sorunları sık görülür. Uykuya dalmada güçlük en sık rastlanan uyku sorunudur. Uyku sorunu erken bebeklik döneminde de belirgindir.



ÖNEMLİ NOT : BU KRİTERLERDEN PEK ÇOĞU ÇOCUĞUNUZA UYGUNLUK GÖSTERSE DE GERÇEK TANI ANCAK UZMAN BİR HEKİM TARAFINDAN KONULABİLİR. BU YAZI SİZ ANNELERİ BİLGİLENDİRMEK AMACIYLA AKTARILMIŞTIR.