ÇARPIK KADER ANLAYIŞI

Özellikle ölüm konusuyla ilgili olarak halk arasında kader hakkında pek çok yanlış kanaat vardır. "Kaderini yenmek" "kaderini değiştirmek" gibi yanlış mantıklar toplumda oldukça yaygındır. Kimi insanlar birtakım beklenti ve tahminlerini kader zannedip bunların gerçekleşmediğini görünce de kaderin belirlendiği gibi gitmediğini değiştiğini sanırlar. Sanki kaderi önceden okumuş da olaylar okudukları şekilde gelişmemiş gibi akılsızca bir tavır takınırlar. Bu tür çarpık ve tutarsız mantıklar aklın tam olarak gelişememiş ve buna bağlı olarak kaderin anlamının tam olarak kavranamamış olmasından kaynaklanır.

Kader zaman ve mekan kavramlarını yoktan var eden ve bunları tamamen kontrol ve hakimiyetinde bulunduran zaman ve mekana tabi olmayan Allah'ın geçmiş ve gelecekteki tüm olayları zamansızlık boyutunda tespit etmesi ve yaratmasıdır. Yaşanmış ve yaşanacak bütün olaylar zinciri an an detay detay Allah katında planlanmış ve yaratılmıştır.

Zamanı Allah yaratmıştır bu yüzden O zamana bağımlı değildir. Allah'ın katında herşeyin başı da sonu da sonsuzluk şeridindeki yeri de bellidir. Herşey olup bitmiştir. Nasıl bir filmi seyreden kişinin o film üzerinde herhangi bir değişiklik yapmaya güç ve imkanı yoksa hayat şeridinde rol alan insanların da tabi oldukları kader şeridi üzerinde bir etkileri olamaz. İnsanlar kader üzerinde değil kader insanlar üzerinde belirleyici ve yaptırıcı bir unsurdur. Herşeyiyle kaderin bir parçası olan insan o kaderden bağımsız bir şekilde davranamaz. Kaderin dışına çıkamaz. Bu bir video kasetteki filmde yer alan oyuncunun kasetten dışarı sıyrılıp maddi bir boyut kazanarak videonun başına oturması ve kendi bulunduğu kasette silmeler eklemeler değişiklikler yapmasına benzer ki elbette bu kendi içinde çelişkili ve mantıksız bir durumdur.

Dolayısıyla kaderi yenme kaderin akışını değiştirme gibi bir duruma söz konusu bile olamaz. Ancak unutulmamalıdır ki "ben kaderimi değiştirdim" diyen bir insan da aslında kaderinde yazılı olan bir cümleyi söylemektedir.

Bunu bir örnekle açıklamak istersek; bir insan günlerce komada kalabilir yeniden yaşama dönmesi imkansız gibi gözükebilir. Fakat aynı insanın beklenenin aksine tekrar eski sağlığına kavuşması onun "kaderini yendiği" ya da doktorların onun "kaderini değiştirdiği" anlamına gelmez. Bu olay o kişinin kaderinde kendisi için belirlenmiş süreyi doldurmadığını gösterir. Bu da aynı kaderin bir parçasından başka bir şey değildir. Herşey gibi hastalanması ve tekrar iyileşmesi de Allah katında yazılıp tespit edilmiştir. Ayetlerde şöyle belirtilir:

... Ömür sürene ömür verilmesi ve onun ömründen kısaltılması da mutlaka bir kitapta (yazılı)dır. Gerçekten bu Allah'a göre kolaydır. (Fatır Suresi 11)

Allah bu tür olaylar vasıtasıyla iman edenlere imtihan sistemindeki ve yaratmasındaki sonsuz akıl ve zekayı sonsuz çeşitlilik ve zenginliği gösterir. Bu da iman edenlerin hayret ve takdirlerini dolayısıyla imanlarını arttırır. Diğer yandan da kendi ilkel mantıklarını Allah'a başkaldırmalarına delil olarak getiren inkarcıların küfür ve sapkınlıklarını şaşkınlıklarını arttırır. Müminlerin inkarcıların bu akılsızlık ve anlayışsızlıklarından ibret alıp kendilerini iman ve akıl ile onlara üstün kılan Allah'a şükretmelerini sağlar.

İnsanlar arasında yaygın olan bir başka yanlış kanaate göre de 80 yaşında birinin ölümü "ecel" küçük bir çocuğun genç bir insanın ya da orta yaşlı bir kişinin ölümü "beklenmedik acı bir olay"dır. Bu yanlış mantıkla düşünen insanlar ölümü kabullenip olağan karşılayabilmek için kendi belirledikleri bazı şartların bulunmasını isterler. Bunlara göre uzun süren ağır bir hastalık sonucu gelen ölüm genellikle doğal karşılanabilir fakat ani bir hastalık ya da kaza sonucu gelen ölüm zamansız bir felakettir! Bu yüzden çoğu zaman ölümler isyankar bir ruh haliyle karşılanır. Ancak bu mantık Allah'ın adaletinin sonsuz merhametinin herşeyi hayır ve hikmetle yarattığının tam olarak takdir edemediğinin göstergesidir. Bu psikolojiye sahip olan herkes Allah'a tam bir teslimiyetle teslim olmadıkları için dünya hayatında sürekli bir sıkıntı ve keder içinde yaşamaya mahkum kalacaktır.